Handsfree trainen

Handsfree trainen

Handsfree trainen wordt veel toegepast bij dierentuindieren. Een tijger of een hyena vastpakken en fysiek afdwingen is niet alleen onveilig, maar zal zonder extreme hulpmiddelen ook niet lukken. Hoe zou je bijvoorbeeld een dolfijn kunnen trainen om over een hindernis te springen als je dat niet handsfree deed?

Handsfree trainen is communicatie

Om handsfree te kunnen trainen, moet je met de hond kunnen communiceren. Je moet kunnen aangeven: "wat je nu doet, is goed genoeg voor een beloning." De eerste stap (net als bij elke training) is dus het aanleren van een beloningssignaal. Uiteraard moet je ook de beloning op een veilige manier kunnen aanbieden.

Een hond in een kennel trainen

In de praktijk kom ik vaak honden tegen die niet benaderbaar zijn, niet aangelijnd kunnen worden, en die in een kennel of buitenren leven. Dit zijn vaak juist honden die training hard nodig hebben, omdat het meestal werkhondenrassen zijn. Hier kan handsfree trainen van buiten de kennel een goed begin zijn.

Geen keuze

Waar je normaal gesproken zou beginnen met een hond die niet naar je uitvalt, is dat in deze situatie vaak niet mogelijk. De eerste stap is dus om de hond door middel van klassieke conditionering te laten begrijpen dat jouw aanwezigheid betekent dat hij iets waardevols krijgt, ongeacht wat hij doet. Dus of hij nu uitvalt, blaft, gromt of springt; jij bent er, en er komt iets wat veel waarde heeft. Dit kan voedsel zijn, maar ook bijvoorbeeld speelgoed. Omdat je het speelgoed niet kunt terugpakken, kun je denken aan een emmer vol speelgoed dat je één voor één naar de hond gooit.

Criteria verhogen

In deze eerste fase kun je al iets kieskeuriger worden. Doe dit wel verstandig en pas je criteria aan op basis van wat je ziet gebeuren bij de hond. Misschien is het tegen de tralies beuken het eerste gedrag dat je ziet afzwakken. Dan kun je de beloning geven op het moment dat dat gedrag afwezig is. Misschien is het blaffen een gedrag waarin deze hond snel pauzes gaat laten. Dan stel jij je criteria daarop in.

Beloningssignaal aanleren

De volgende stap is het aanleren van een beloningssignaal. Ook dit gebeurt door klassieke conditionering. Je geeft het signaal, en daarna volgt de beloning, zoals voer of speelgoed. De meeste honden leggen binnen 20-30 keer de link: "Aha, dat geluid (of gebaar, indien de hond doof is) betekent dat er een beloning aankomt!"

Laat de echte training beginnen

Nu is de volgende stap dat de hond gaat begrijpen dat zijn gedrag het beloningssignaal veroorzaakt. Met sommige honden begin je door verder te gaan met shaping van het gedrag dat hij laat zien in de kennel. Je reduceert het blaffen, het springen tegen de tralies, en andere gedragingen die wijzen op opwinding en frustratie.

Target training

Met andere honden kun je starten met target training. Uiteraard niet met een handtarget, want dat kan resulteren in het missen van een aantal vingers. Een stevige target die niet direct uitnodigt om in te bijten en die je gemakkelijk door de tralies kunt aanbieden, is aan te raden. Door een dier handsfree neus- en poottargets aan te leren, open je de deur naar allerlei andere oefeningen!

Meebewegen

Een andere oefening die ik veel gebruik, is volgen. Bij de meeste honden die handsfree training nodig hebben, is beweging van de prikkel buiten de kennel juist hetgeen wat hen aanzet tot uitvallen. Wanneer de hond een aandachtsoefening kan doen met een stilstaande trainer zonder uitvallen, kun je dit uitbreiden naar meebewegen.

Voordelen van handsfree trainen

• Veilig voor trainer en hond
• Verrijking voor het dier
• Dier heeft zelf de keuze om wel of niet mee te doen
• Minder kans dat de trainer over de grenzen van het dier gaat
• Als trainer word je beter in het bepalen van criteria
• Je leert als trainer om beter in kleine stapjes te trainen

Van handsfree naar hands-on

Bij sommige honden kun je snel overgaan op reguliere training. Trainen zorgt ervoor dat je een relatie opbouwt met de hond. Er zijn ook honden waarbij je eerst weken of maanden handsfree bezig moet blijven. In deze tijd kun je ook handsfree muilkorftraining doen om later extra veiligheidsmaatregelen te kunnen nemen.