Help! Mijn hond is doof!

Een dove hond is een uitdaging. Ik heb in de loop van de jaren best wel een aantal dove honden gehad op de trainingen. Op puppycursus, gehoorzaamheid, dogdance en agility. Het gekke is dat ik er tegen blijf praten. Gelukkig kan dat geen kwaad en ik denk, dat omdat je tegen je dove hond praat, je gezichtsuitdrukking ook voor je hond beter leesbaar is. 

Hoe kom je erachter of je hond doof is?

Bij sommige rassen worden alle puppy's al in het nest getest op doofheid als ze 6 weken oud zijn. Aangeboren doofheid is dus dan al aanwezig. Let wel op, de broodfokkers van deze rassen doen dit niet! Koop je dus een pup bij een fokker van een ras met een neiging tot doofheid, vraag dan ook naar de resultaten van de BAER test. 

Als de fokker er vaag over doet of het onzin vindt... ga dan op zoek naar een andere fokker! Bij rassen waar doofheid niet vaak voorkomt en dus ook niet standaard wordt getest, kan doofheid onopgemerkt blijven, vooral als de pups niet veel 1-op-1 worden genomen. 

Een dove puppy kiezen

Stel, je heb een jaar op een wachtlijst gestaan voor een pup, maar nu blijkt de pup die voor jou bestemd is, doof te zijn. Moet je dan meteen afhaken? Of is het opvoeden van een dove puppy niet heel erg anders dan met een puppy die gewoon af en toe Oost-Indisch doof is? 

Als je eenmaal een dove hond gewend bent, is dat niet zo heel anders dan een horende hond. Maar als het je eerste dove hond is, dan is het wel even wennen. Je moet in het begin beter nadenken en zeker in het begin voor de zekerheid een lang touw aan je pup vastmaken met loslopen. Naast dat je pup jou niet hoort, hoort hij ook geen naderend gevaar zoals een auto of scootmobiel...

Een oudere dove hond adopteren

Je kunt er natuurlijk ook over denken om een oudere hond te adopteren. Wat als je dan een hond vindt die eigenlijk precies is wat je zoekt... maar hij is doof? Dit hoeft natuurlijk geen probleem te zijn. Als zijn eerdere baasjes hem al gebarentaal hebben geleerd en hij is verder goed behandeld, dan is het nog minder een probleem. 

Maar stel nou dat het gaat om een puberale hond waarmee de eigenaren eigenlijk weinig hebben gedaan, want 'hij luistert niet'. Soms kom ik dove honden tegen die vreselijke straffen hebben meegemaakt omdat ze 'eigenwijs' waren en 'niet op de baas letten'. Heeft een hond dit soort trauma's meegemaakt, dan moet je daar natuurlijk wel rekening mee houden. 

Je hond wordt doof door ouderdom

Het kan natuurlijk ook zijn dat je hond naarmate deze ouder wordt, ook doof wordt. Dan kun je bestaande commando's gaan omzetten naar gebarentaal. Dit gaat volgens het new cue, old cue-principe. Dan geef je eerst het nieuwe commando, dus het gebaar (bijvoorbeeld een hand omhoog) en direct erna (dus niet tegelijkertijd, de ene cue komt pas als de andere cue echt weg is) de al bekende cue (bijvoorbeeld, je zegt 'zit'). 

Uiteraard gaat je hond zitten en krijgt hij daar zijn beloning voor. De meeste honden pakken dit echt heel snel op. Het is moeilijker voor de baas om te onthouden dat je hond niet 'niet luistert' uit ongehoorzaamheid, maar omdat hij je echt niet meer hoort. 

Rassen waarbij doofheid vaker voorkomt

Dalmatiërs zijn natuurlijk berucht voor hun doofheid. Meer dan de helft van de dove honden die ik heb gehad op training zijn dalmatiërs. Bij dit ras wordt dus standaard getest op doofheid. Ook bull terriërs en bulldogs kunnen doof zijn, vooral wanneer ze wit zijn. 

Andere rassen waarbij vaker doofheid voorkomt, zijn de Australian cattle dog en een parson jack russel. En ik ken ook een behoorlijk aantal dove border collies. Vaak ook met veel wit. En een ernstig gevaar (niet alleen doofheid, maar misvormingen, blindheid en overgevoeligheid voor zonlicht) vormt het fokken van merle kleur met merle kleur. Dit is ook echt verboden, maar toch doen sommige broodfokkers dit wel.

Trainen met een dove hond

Met een dove hond trainen is net als elke andere hond trainen. Eerst een beloningssignaal aanleren, dan gedrag (zoals kijken naar de baas), er mee markeren, gevolgd door de beloning. En pas als dat feilloos gaat, de cue (dus het gebaar voor dat gedrag) toevoegen. Dit geldt voor alle gedragingen. 

Bij dove honden is de basis van aandacht naar de baas aanbieden en het handtarget nóg belangrijker dan bij honden die goed kunnen horen. Maar als de basis goed zit, en je hebt een goede band op kunnen bouwen met je hond, kan een dove hond alles wat een horende hond ook kan! 

Gebarentaal

Dove honden kun je dus prima trainen met gebarentaal. Denk er wel bij na. De gebaren moeten niet teveel op elkaar lijken. Is een opgestoken wijsvinger bijvoorbeeld een 'nee'? Dan kan een opgestoken hand met een vinger niet een 'zit' zijn. Ik heb de volgende cues vaak gebruikt met dove honden, misschien haal je daar inspiratie uit:

- vlakke hand = handtouch (met dove honden nog belangrijker dan met horende exemplaren!)
- gebaar alsof je doet aan touwtrekken = hier
- hand omhoog met knokkels naar de hond = zit
- arm gestrekt opzij = staan
- hand omlaag in een vuist = af
- handpalm tegen het linkerbeen houden = links volgen (en rechterhand tegen het rechterbeen = rechts volgen)
- met de hand horizontaal zwaaien = nee!
- het OK gebaar = clicker (beloningssignaal)
- duim en wijsvinger onder mijn ogen = kijken
- rondje met een vuist horizontaal voor mijn borst = plaats
- handen voor de borst met de handpalmen tegen elkaar = tussen

Problemen met andere honden

Een probleem dat vaker voorkomt met dove honden is dat ze een subtiele grom van een andere hond 'missen'. Als je dove hond een hond benadert die er niet van gediend is, en deze hond geeft een grom als waarschuwing, kan het zijn dat je hond doorgaat en wordt gebeten. 

Dit is vooral het geval als de grommer ook moeilijker leesbaar is, zoals honden met een lange vacht, waardoor het optrekken van een lip niet direct zichtbaar is. Wees je hier bewust van en voorkom dat je hond zich in de nesten werkt. 

Hierkomen met een dove hond

Deze oefening is vaak het lastigste, omdat je kunt roepen wat je wilt, maar je hond hoort je niet. Daarom is het belonen van het 'inchecken' (naar de baas kijken zonder dat je erom hebt gevraagd) heel erg belangrijk bij dove honden. Ook een geur kan functioneren als cue voor het hierkomen. Denk hierbij aan een sprayfles of afsluitbaar potje.

Je leert je hond eerst in huis dat die geur 'de nummer 1 beloning' betekent. Dan ga je in een kamer, wanneer je hond bezig is met iets anders en niet naar je kijkt, de geur 'loslaten'. Komt je hond bij jou? Megabeloning! En net zoals de gewone 'hier', breng je de oefening stapsgewijs naar buiten. 

Net als met de gewone HIER geldt, dat totdat je hond betrouwbaar is met hierkomen, je hem niet los mag laten lopen!

Bijten dove honden sneller?

Een hond die doof is, hoort je misschien niet aankomen. Afhankelijk van de ondergrond en focus van je hond, kan hij misschien de trilling van je voetstappen waarnemen en omkijken om te zien dat je hem benadert. 

Maar als je hond in een diepe slaap ligt en je loopt heel lichtvoetig naar hem toe om hem een aai te geven, kan het zijn dat hij enorm schrikt. Daarom is het verstandig om honden die doof (of blind, of beide) zijn, niet te storen in hun slaap. Een veilige rustplek is vooral van belang als je kinderen in huis hebt! 

Sluit je aan bij de gezelligste online hondenclubs waar je je echt thuis voelt

De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.

Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!

Hulp nodig?

Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?

Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.

Deze blog delen?

We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.

Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming