Ik vraag altijd aan mijn cursisten 'welk beloningssignaal gebruik je?'.
Het is maar zelden dat iemand een antwoord geeft en daadwerkelijk vertelt welk beloningssignaal er wordt gebruikt om de hond te vertellen dat hij net op dat moment iets echt goed deed. Meestal is het antwoord 'een wattes?' of 'Ja... gewoon... goed zo, braaf, knappe flinke hond'.
Welk beloningssignaal gebruik jij?
Als jij nu ook denkt 'wattes?' of 'gewoon... braaf, flink... goed zo', lees dan vooral verder. Als je nou denkt 'ik weet dit allemaal'... lees dan alsnog door.
Een beloningssignaal (oftewel een 'marker') is een ontzettend handige tool om je hond echt goed te leren luisteren. Met een kort, duidelijk signaal kun je je hond heel precies vertellen waarvoor hij een beloning ontvangt. Zo kan je hond dat gewenste gedrag makkelijk weer herhalen!
Wat is een beloningssignaal?
Een beloningssignaal is een kort, hoorbaar, zichtbaar of tastbaar signaal dat zegt 'wat je nu precies op dit ogenblik deed, wordt zometeen beloond!'.
Een goed beloningssignaal is dus kort, en iets dat je snel en makkelijk kunt produceren. Ook is een goed beloningssignaal heel exclusief. Het moet dus een geluidje/gebaar/aanraking zijn die je hond alleen maar hoort, ziet of voelt als dat de bedoeling is.
Waarom is een beloningssignaal nuttig?
Omdat je hond (of welk ander dier dan ook) soms net een fractie van een seconde precies datgene laat zien wat jij graag wilt. Denk aan een veel voorkomend probleem, uitvallen tegen andere honden.
Je loopt op straat, je hond wil eigenlijk gaan blaffen tegen een andere hond, maar je ziet dat er een halve seconde is waarin hij twijfelt. Met een beloningssignaal kun je dat moment gaan markeren, en je hond in plaats van te blaffen, leren om naar jou te kijken.
Of wat dan ook! Het is dus zeker niet alleen maar iets om trucjes te trainen.
Hoe leer je je hond een marker?
Dat is makkelijk. Je produceert het signaal (bijvoorbeeld, je drukt op de clicker), en geeft daarna snel een lekkere beloning aan je hond. Erna dus, niet tegelijkertijd! Dat is wel belangrijk, die juiste volgorde. Eerst het signaal, dan de beloning.
Dit herhaal je een keer of 20. De meeste honden hebben dan de link wel gelegd... 'oh, dat geluid betekent lekkers!'.
Verder trainen met het beloningssignaal
De volgende stap is dat je hond leert dat zijn eigen gedrag het signaal veroorzaakt. Hiervoor kun je in het begin simpel gedrag gebruiken, zoals bijvoorbeeld het aankijken, met de neus iets aanraken of een beweging van zijn kop of poot.
Het is het beste als je je eigen hond een beetje gaat observeren. Wat doet hij vaak uit zichzelf?
TIP: kies geen gedrag dat je zelf niet zo leuk vindt, zoals bijvoorbeeld blaffen tegen voorbijgangers.
Laten we zeggen dat je gaat voor het aankijken. Je hond kijkt jou aan, op dat moment geef je je beloningssignaal, pakt een beloning, en geeft die aan je hond. Herhaal dit een keer of tien. En daarna ga je andere gedragingen markeren. Bijvoorbeeld dat je hond naar links kijkt, of kwispelt, of gaat zitten!
Dan stop je met de beloning, toch?
Nou, nee. Als je denkt dat je een bepaalde gedraging niet (meer) wilt belonen, dan geef je dus geen beloningssignaal, en ook geen beloning. Of je geeft alleen een beloning. Maar je geeft nooit de marker zonder dat daarna een daadwerkelijke beloning volgt!
Het beloningssignaal belooft dus dat je hond echt wel iets heeft verdiend. Zie de marker maar als je loonstrookje, en de daadwerkelijke beloning als je salaris. Blijf jij bij je baas werken als je alleen maar een loonstrookje krijgt, maar geen salaris? Nee toch?
Dus, altijd lekkers geven na de marker?
Ja. Of nee. Misschien. Want er zijn nog veel meer beloningen dan voer!
Je kunt bijvoorbeeld je hond los laten als hij in het begin van het bospad aandacht voor jou heeft. Met hem gaan rennen als beloning voor 'blijven liggen'. De autodeur open doen als hij stil en rustig zit. Op behendigheidsles kun je hem belonen voor dat mooie raakvlak door hem door de tunnel te laten rennen.
Probeer creatief te zijn, gebruik je omgeving, activiteiten en sociale beloningen!
Verschillende markers
Zoals al gezegd, een goede marker is kort, duidelijk en exclusief. De meest bekende markers zijn een clicker of een kort beloningswoordje (zoals 'yes' of 'top'). Maar er is nog veel meer! Zoals een duim omhoog, een lichtflits, een tik op de schouder, een kort fluitsignaal, een klap in je handen of een klikgeluid met je tong.
Waar kies je dan voor? Met een dove hond kies je natuurlijk niet voor een geluidje, en met een blinde hond niet voor een lichtflits. Een tik op de schouder kun je alleen toepassen als je dichtbij je hond staat, voor bijvoorbeeld agility is dat minder praktisch. Werk je met je hond buiten op grote afstand, dan wil je een geluid of gebaar dat van grote afstand waar te nemen is.
Onbewuste beloningssignalen
Het kan zomaar zo zijn dat je al bepaalde signalen gebruikt die je hond ziet als beloningssignaal.
Een voorbeeld dat ik vaak zie, is een hond die wil dat je een bal gooit. Hij laat de bal bij je voeten vallen, en gaat blaffen. Jij bukt om de bal te gooien. Het bukken is voor je hond al een signaal dat de bal wordt gegooid. En jij zou de bal ook gooien als je hond niet zou blaffen... maar het kan zomaar zijn dat je hond denkt dat zijn geblaf het bukken veroorzaakt!
Mag ik dan helemaal geen 'braaf' meer zeggen?
Jawel, dat mag! Je mag van alles zeggen tegen je hond. Braaf, knap, goed zo, wat ben je toch slim... alleen dat zijn dus geen beloningssignalen. Na deze woorden komt niet automatisch een beloning.
Het kan wel zijn dat je hond heel gevoelig is voor sociale beloningen, zoals lieve woordjes en knuffels. Daar kun je natuurlijk wel gebruik van maken.
Wat is een No Reward Marker?
Een No Reward Marker (NRM) is het tegenovergestelde van een beloningssignaal. Hiermee vertel je je hond dat zijn gedrag geen beloning oplevert.
Er is veel discussie gaande over het gebruik van de NRM. Een deel van de trainers vindt dat te bestraffend. Ik gebruik het wel, maar uitsluitend bij gedragingen die de hond al kent.
Heb ik bijvoorbeeld een hond die erg goed op commando kan gaan liggen en ik vraag dat, maar de hond biedt een andere gedraging aan (laten we zeggen, ze gaat zitten) dan zeg ik 'oeps'. Dat betekent: dat was niet wat ik vroeg, dus komt er geen beloning.
Meer weten over training met een beloningssignaal of heb je wat hulp nodig?
Sluit je aan bij onze gezellige en leerzame online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming
