Detectie is een vorm van zoeken. Hierbij zoekt een hond een bepaalde geur (doelgeur), en wanneer de hond deze heeft geroken, laat hij dat door middel van verwijzing (melding, alert) aan zijn geleider zien.
Iedereen kent natuurlijk wel de detectiehonden die we op TV zien, die op luchthavens drugs, explosieven of verboden voedsel zoeken. Maar detectie kan op nog veel meer vlakken!
Een geur uitkiezen voor detectie
Allereerst moet je natuurlijk bedenken welke geur je je hond wilt aanleren om te zoeken. Mijn mening is dat een geur die je niet per ongeluk overal tegenkomt, en een geur die het liefst niet de hele tijd in je eigen huis rondhangt, het beste is. Dus een exclusieve geur, die je hond alleen tegenkomt op de trainingen.
Waarom is dit belangrijk? Omdat je wilt dat alle ervaringen van je hond, wanneer hij die geur ruikt, positief zijn.
Stel je zet je hond op koffie, en thuis maak je eigenlijk alleen maar koffie wanneer je schoonmoeder op bezoek komt... en ze houdt niet van honden, en er is eigenlijk altijd best wel wat spanning en ergernis als ze er is. Dan kan je hond de geur van koffie koppelen aan stress en spanning, in plaats van geluk en ontspanning.
Hoe verstop je de geur?
In het begin uiteraard makkelijk, zodat je hond echt snel succes heeft. Gaandeweg ga je de moeilijkheidsgraad opvoeren, zodat je hond ook langer kan zoeken. Een belangrijk punt bij het verstoppen is de geur die je zelf meegeeft.
Als er alleen op de plek waar de doelgeur ligt ook de geur van jouw handen is (of die van je trainer).... dan gaat je hond waarschijnlijk zoeken op plekken die door iemand zijn aangeraakt.
Er zijn twee mogelijkheden: óf je raakt niks aan, óf je raakt van alles aan. Je kunt dus werken zonder besmetting (je pakt de geur op met een lange, steriele tang, je gebruikt een overall die je alleen aan doet als je het gebied inloopt en je doet die daarna meteen weer uit, je doet een haarnetje op, draagt schoenbeschermers...), óf je besmet het hele gebied. Je loopt er kriskras doorheen, en je raakt verschillende plekken aan, en niet alleen de plek waar je je geur verstopt.
Inprenting met geur
Hier begint alles mee! De geur waarvan je wilt dat je hond die vindt, moet voor hem een voorspeller zijn van alle geweldige dingen in het leven. Eten, aandacht, een speeltje, knuffels... noem maar op!
Deze fase komt vóór de daadwerkelijke training, maar je kunt het ook blijven doen naast de trainingen. Eigenlijk vind ik dat je dit altijd moet blijven herhalen! Wijzelf doen bijvoorbeeld de zoekgeur onder de etensbak van onze hond als hij eet, en ik lig vaak op de bank te chillen met mijn hond, Netflix én de doelgeur.
Dit is dus een andere 'oefening' dan echt de geur aanleren. Dat doen we ook, en dat is dus de geur aanbieden en belonen met wat lekkers en/of spel! Met deze oefening ga je ook de verwijzing koppelen aan de geur. Met het inprenten is de verwijzing afwezig.
Welke verwijzing kies je?
Je hond kan op verschillende manieren vertellen dat hij iets heeft gevonden. Hij kan met zijn neus de geur 'pointen', hij kan krabben, blaffen, liggen, zitten...
In het 'echte werk' kan dit heel belangrijk zijn, je wilt bijvoorbeeld niet dat je hond gaat krabben aan explosieven of drugs! Doe je het voor de hobby, dan maakt het uiteraard niet zoveel uit, zolang je zoekgeur niet giftig is voor je hond.
Liggen kan een uitdaging zijn als de doelgeur hoog zit, en zitten kan een uitdaging zijn met een geur die ergens onder ligt. Kijk ook naar je hond. Wat is voor jouw hond een natuurlijke respons? Hoe is je hond gebouwd? Heeft hij fysieke beperkingen zoals HD of ED?
Line-ups
De meeste trainers beginnen met het 'echte zoeken' met zogenaamde line-ups. Dit kun je doen met zogenaamde detectieboxen.
Dan heb je eerst 2 van deze boxen, en je hond mag aangeven in welke box de geur zit. Je kunt hiermee beginnen als je je hond een verwijzing hebt aangeleerd, of eerder, en dan beloon je op een reactie op de geur. Uiteraard moet je dan wel eerst de inprenting hebben gedaan!
Beide methodes hebben zo hun voor- en nadelen. Wat voor de ene hond het beste werkt, is niet altijd de beste methode voor een andere hond. Zo kun je ook eerst je hond leren zoeken en verwijzen op iets anders (Kong, voerbeloning, bal...) en dan pas overgaan op de doelgeur. Ook een prima methode!
Leeg zoeken
Soms zoekt je hond, en vindt hij het gewoon niet. Of (en dit komt vaak voor bij het 'echte werk') er is niks te vinden. Sommige honden gaan dan een 'vals alarm' geven in de hoop zo toch hun beloning te verdienen. Dit is niet stout of ondeugend of 'liegen'. Dit wil alleen zeggen dat jij vergeten bent om ook lege zoekers te trainen.
Als er niets is, moet je hond dit ook durven zeggen. Heb je een lege line-up, en je hond geeft niets aan: belonen! Een lege ruimte of een leeg voertuig en je hond geeft niks aan: belonen!
Ligt er wel wat, maar je hond vindt het niet... dan hoef je niet te belonen, maar ook niet te gaan mopperen of je hond 'helpen' om het aan te wijzen. Zet je hond gewoon weg, verplaats de geur naar een iets makkelijker plekje, en doe de oefening opnieuw. En... maak voor jezelf notities over wat wel en niet moeilijk is voor je hond!
Uitdaging bieden
Als je hond steeds beter wordt in het zoekwerk, is het wel belangrijk om hem meer uit te dagen. Twintig keer hetzelfde rijtje met dezelfde boxen in dezelfde ruimte kan geestdodend saai zijn voor je hond die graag en goed werkt.
Gebruik dan eens schoenen, tasjes, koektrommels, melkpakjes, of wat dan ook in plaats van de boxen. Leg ze niet op een rij maar in een cirkel of vierkant. Voeg een afleidingsgeur toe. Kiest je hond voor de doelgeur, of gaat hij zitten bij een box met hondenkoekjes? Hoog, laag, aan een muur, onder een vloer... met detectie kun je echt alle kanten op!
Is detectie vermoeiend voor mijn hond?
Jazeker! Zoekwerk is voor honden heel erg vermoeiend. Detectie is dus ook een prima optie als je hond fysiek wat minder mag (zoals na een medische ingreep) maar wel iets te doen moet hebben.
In het begin doe je echt zoekertjes van een paar seconden tot een halve minuut. Je hond moet ook zoekconditie opbouwen. Tijdens het zoeken gaat je hond anders ademhalen, en moet hij echt flink nadenken over zijn zoekgedrag, de overgang naar verwijzing, en samenwerken met de baas. Detectie ziet er dus niet heel spectaculair uit, maar is vermoeiender dan wandelen of menig andere sport.
Welke honden kunnen detectie doen?
Alle honden kunnen detectie doen! Jong, oud, klein, groot... deze sport is echt voor alle honden geschikt. Net als met elke sport zijn er natuurlijk honden die er geweldig goed in zijn, en honden die er wat minder in schitteren. Maar... dat geldt ook voor de baasjes.
Natuurlijk zijn er rassen die echt uitblinken in zoekwerk. In het werkveld zien we vaak herders, retrievers, spaniëls en beagles, een beetje afhankelijk van de tak van detectiewerk.
Uiteraard heeft elke hond een neus en een geweldig reukvermogen, maar er komt nog meer bij kijken dan alleen dat. Trainbaarheid, uithoudingsvermogen, altijd willen werken en je niet laten afleiden. Als je werkplek een aankomsthal van een vliegveld is, is het ook belangrijk dat je hond sociaal is en dat mensen minder snel bang zijn voor je hond.
Vanaf welke leeftijd kun je beginnen met detectie?
Met mijn puppy's begin ik al met inprenting als ze een paar dagen oud zijn. Je kunt dus met je pupje direct aan de slag als hij of zij thuiskomt! Maar je kunt ook prima starten met je senior van 10 jaar oud. Met puppy's en oudere honden hou je uiteraard de oefeningen eerst heel kort en fysiek makkelijk!
Detectie kan wel voor elke hond echt heel leuk zijn. Voor de Einsteins in de klas kun je de uitdagingen eindeloos opbouwen, voor de honden en baasjes die het nog moeilijk vinden kun je juist alle oefeningen makkelijker maken. Je kunt ook alles aanpassen aan de fysieke conditie van je hond!
Waar worden detectiehonden voor gebruikt?
Zoals in het begin al gezegd, honden worden veelvuldig gebruikt op luchthavens om bijvoorbeeld bagage te controleren op drugs of verboden goederen zoals bepaald voedsel. Explosievenhonden werken ook vaak op vliegvelden, havens, stations en op evenementen.
Maar ook in de medische sector wordt steeds meer gebruik gemaakt van honden. Uit geursamples kan een hond bijvoorbeeld beginnende darmkanker aanwijzen.
Detectiehonden spelen ook een rol in natuurbehoud. Met een hond die getraind is om uitwerpselen van bedreigde diersoorten te vinden, kun je de leefgebieden van deze dieren in kaart brengen en deze beschermen.
Honden kunnen ook brandversnellers en schimmels detecteren in huizen, of bed wantsen in hotels. De hondenneus wordt steeds meer gebruikt... overal waar we iets willen vinden!
Sluit je aan bij onze gezellige en leerzame online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming
