Een reactieve hond.....en nu?
18 juli 2023 
10 min. leestijd

Een reactieve hond.....en nu?

Heb jij een reactieve hond? Je bent niet de enige. Reactief gedrag is echt het nummer 1 probleem bij honden en hun baasjes. Reactief!! Dat is het meest hippe woord tegenwoordig in hondentrainingsland. Je hond blaft tegen andere honden; reactief! Je hond valt uit naar rennende kinderen; reactief! Je hond blaft achter het raam tegen voorbijgaand verkeer; reactief!

Je hond is reactief, wat betekent dat?

Reactief betekent dat een dier reageert op een prikkel in zijn omgeving. Elk dier is dus reactief. Elk dier reageert wel op geuren, geluiden, dingen die ze zien en op gedrag van anderen.
Kortom; reageert een dier nergens op, dan is die waarschijnlijk in hele diepe slaap, bewusteloos, of overleden.

Maar is een reactieve hond dan echt reactief…?

Met ¨reactief¨ wordt vaak bedoeld dat een hond erg heftig reageert op prikkels waar andere honden niet warm of koud van worden. De hond gaat over in actie. Vaak door fanatiek blaffen of hij maakt andere gekke geluiden. Ook gaat het vaak samen met veel bewegingen en trekken aan de riem. Eigenlijk is de hond proactief. Hij reageert voordat de andere partij iets doet om een reactie uit te lokken.

Een voorbeeld: een hond die buiten steeds erg alert en de hele tijd om zich heen kijkt. Hij blaft naar iets en jij hebt geen idee naar wat. Een bewegende tak? Een fietser op 1 km afstand waar hij misschien het belletje van heeft gehoord? Een roze olifantje die alleen in de wereld van je hond bestaat? Dat is een proactieve hond.

Nog een voorbeeld: een hond komt een andere hond tegen en gaat blaffen als ze op een afstand van 10 meter van elkaar vandaan zijn. Ook trekt hij daarbij nog flink aan de lijn. Dit is een reactieve hond. Er is een duidelijke trigger voor zijn gedrag namelijk een andere hond die dichterbij komt.

En het gedrag van de baas dan? 

Wat mij opvalt, is dat de meeste baasjes ook reactief zijn. Ze wachten af tot er iets gebeurt. De hond wordt weggetrokken, of ze proberen de hond af te leiden, of de hond wordt gecorrigeerd.
Vaak is de reactie van de baas ook net zo overdreven als van de hond.
Toch is het niet eerlijk om te roepen “ja dat is altijd de schuld van de baas”. Want zo is het niet. Je kan wel als baas je reactieve hond helpen of zijn reactieve gedrag nog erger maken…
Kan je als baas dan niet beter proactief zijn?

Hoe ben jij de beste baas?

Proactieve baas

Dat is een baas die de omgeving in de gaten houdt. Die reageert voordat er iets fout gaat. Deze baas weet wanneer zijn hond reactief gedrag laat zien en probeert dit te voorkomen.
Niet omdat hij zich schaamt voor het geblaf van zijn hond maar omdat hij snapt dat zijn hond het niet doet om een “ettertje” te zijn. Zijn hond kan in bepaalde situaties niet anders.
Deze baas geeft zijn hond een gevoel van veiligheid en verdient daarom respect van zijn hond. Ook zorgt de houding van een proactieve baas er voor dat het voor de omgeving veilig blijft. Iedereen blij zou je zeggen?

¨Daar leert je hond toch niks van!¨

Dat is vaak wat wordt gezegd door mensen, die hun hond liever de fout in laten gaan en hem dan gaan corrigeren. De proactieve baas krijgt vaak deze zin om zijn of haar oren geslingerd. Maar… deze stelling klopt helemaal niet.
Als je je hond vaak in situaties brengt waar hij gaat blaffen en uitvallen, wordt hij beter in blaffen en uitvallen. Als jij dit gedrag stopt met corrigeren, word je beter in corrigeren. Daarom ga je vaker corrigeren en dit steeds normaler vinden. Corrigeren heeft invloed op de relatie met je hond dus… niet doen!
Wanneer een hond een andere hond ziet en de baas draait zich vervolgens om dan geeft hij ruimte voor de ander om te passeren. Je hond gaat dan niet blaffen en uitvallen. Hij leert om ruzie uit de weg te gaan en rustig te blijven.
Lijkt dat niet een betere optie om te leren?

De ene baas ten opzichte van de andere;

Stel; op een smal bospad komen 2 baasjes met hun aangelijnde honden elkaar tegen.
De reactieve baas loopt door, zijn hond begint uit te vallen naar de andere hond, hij trekt aan de lijn om zijn hond te laten zitten. Of trekt deze van het pad af de bosjes in nog proberend om zijn hond af te leiden met koekjes.

Of hij vindt dat zijn hond maar “moet luisteren” en dwingt hem om op het pad te blijven zitten.
De proactieve baas ziet de andere hond aankomen, zijn hond ziet het ook. De hond wordt even snel beloond voor het zien van de andere hond, de proactieve baas verandert gelijk van richting. Omdat hij goed op de omgeving let, weet hij dat 20 meter terug een paadje naar rechts was, en loopt doelbewust met zijn hond daar heen.
Je hond is opgelucht, leert dat zijn baas de situatie onder controle heeft en nadat de andere hond is gepasseerd, kunnen ze verder hun wandelroute vervolgen.
Wat denk je, welke hond voelt zich nou beter? En welke baas is minder gefrustreerd?

hond met reactief gedrag, wat is de oorzaak voor reactief gedrag

Waarom laat je hond reactief gedrag zien?

Waarom reageert de ene hond erg fel op van alles en nog wat en een andere hond lijkt auto’s, andere honden, joggers, fietsers en katten niet eens te zien?
Vaak krijgt de eigenaar opmerkingen naar zich toe geslingerd, zoals “nou, je mag je hond wel opvoeden, wat een rothond, die heeft ook geen manieren geleerd.¨
Dit is niet altijd waar. Reactieve honden kunnen goede eigenaren hebben, die niks verkeerd doen. Met een vingertje wijzen naar de baas of de hond is dus niet heel erg aardig… en lang niet altijd terecht.

Wat is dan wel de oorzaak?

Karakter

1 van de oorzaken is puur het genetisch karakter van een hond. Sommige honden vinden andere honden leuk en sommige honden houden niet zo van andere honden. Als er aanleg is voor hond-hond agressie, kan je socialiseren tot je een ons weegt. Je hond kan andere honden leren tolereren of negeren, maar een fan van alle hondjes gaat hij niet worden.

Bewaken of jagen

Het kan ook komen omdat je hond een sterk gevoel heeft voor eigen territorium. Als je vaak met hem op een bepaald stuk wandelt, gaat hij dat stuk zien als zijn “eigen”. En andere dieren en mensen in dat gebied als indringers zien die weggejaagd moeten worden. Of het gedrag begint met het feit dat hij op zijn eigen erf voorbijgangers gaat “wegjagen” en dit breidt zich uit in de straat langs je huis en vervolgens twee straten verderop, enzovoort.
Voor reactiviteit in het verkeer is een enorme jachtdrift vaak de boosdoener. Ook is het vaak iets wat bewust generaties lang erin wordt gefokt. Dit zie je vooral bij herders ze hebben een enorme focus op alles wat beweegt. In hun werkzaamheden als herdershond en in een andere tak van werk zoals bijtwerk, is deze grote prooidrift een enorm voorbeeld. Maar als je dat niet onder controle weet te brengen, is het gevaarlijk voor zowel je hond, jezelf, als voor weggebruikers.


Pijn

Een veel voorkomende oorzaak voor reactiviteit is pijn. Het is in veel gevallen zo, dat een reactieve hond bij uitgebreide onderzoeken toch lichamelijk iets mankeert. Soms is het reactieve gedrag het enige zichtbare syndroom. Als je hond pijn heeft voelt hij zich allesbehalve fijn.
Pijn kan variëren van buikpijn tot pijn vanwege een gebroken kies.
Andere fysieke oorzaken die vaker voorkomen, zijn vermindering van zicht of een probleem met een ander zintuig.

Socialisatie (of gebrek er aan)

Als je hond niet goed is gesocialiseerd, kan het zijn dat hij alles zo spannend vindt dat hij gaat uitvallen om alles en iedereen uit de buurt te houden. Ook wanneer je als baas denkt dat je je hond hebt gesocialiseerd maar je hond dit heeft ervaren als onprettig, dan is het risico op extreem reactief gedrag enorm.
De-socialisatie kan ook reactiviteit veroorzaken, als je hond bijvoorbeeld door een ongeluk lang geen contact heeft gehad met andere honden, dan kan hij daar heftig op gaan reageren.

Leeftijd

Puberteit is een levensfase waarbij je vaker overtrokken reacties gaat zien bij je hond. Je hond is erg onzeker, de hersenen zijn zich volop aan het “reorganiseren”, de hormonen gieren door zijn lijf. Tijdens de puberale fase krijg je ook vaak te maken met angstfases. Sturing geven aan het gedrag is het moeilijkst in deze leeftijd omdat je hond minder goed bereikbaar is en snel is afgeleid. Het gevaar om zelf druk en gefrustreerd te doen is groot.
Reactieve puppy’s zijn vaak het gevolg van slechte socialisatie, of door een eigenaar die de puppy teveel onder druk zet in zijn pogingen om de hond te socialiseren.

Ervaringen

Bijvoorbeeld een trauma: aangevallen worden door een andere hond, of een botsing met een fiets kan ook een oorzaak zijn. Trauma kan ook opzettelijk veroorzaakt zijn zoals een fysieke correctie, een hond die gewurgd en geschopt is. Wanneer hij een andere hond tegen komt, in paniek kan raken bij het zien van andere honden.

In alle gevallen is het dus begrijpelijk, maar dat wil niet zeggen dat je er niks aan kan veranderen.

Wat kan je dan het beste doen als baas van een reactieve hond?

Zorg voor veiligheid! Daarbij bedoel ik niet je hond kort houden zodat die niet rake happen kan uitdelen, maar ook een veilig gevoel aan je hond geven. Breng hem niet in situaties waar je al bij voorbaat weet dat het mis gaat. Dit is niet altijd 100% te voorkomen, maar wel voor 80%.
Verdiep je in hondengedrag, leer je hond te “lezen”. Leer ook je hond jou te begrijpen.
Allereerst moet je pijn en fysieke ongemakken uitsluiten.

Heb je een puppy, zorg er dan voor dat je je hond socialiseert op een fijne manier. Heb je een oudere niet of niet goed gesocialiseerde hond, daarvoor geldt hetzelfde. Je gaat met je hond bezig in een omgeving die veilig is en je gaat dingen doen die jullie samen leuk vinden. Beloon je hond voor het zien, horen en ruiken van de prikkels.

Ga trainen met je hond. Met een vijftal simpele oefeningen heb je al veel meer controle over je hond, zodat je bij een vervelende situatie je hond beter kan begeleiden. Wil jij weten welke oefeningen dat zijn? Je leert dat allemaal, en nog veel meer, in onderstaande cursus.

Klik hier voor onze cursus reactief gedrag.

Vermijd alle vormen van fysieke dwang en fysieke correcties.
Het karakter van je hond kan je niet veranderen, zijn gedrag kan je wel leren begrijpen en bijsturen.

De oorzaak van reactiviteit is niet; dat je hond dwars wil zijn, jou wil pesten, laten zien wie de baas is, eigenwijs, dominant, gemeen of vals.

reactieve angstige hond

Snelle checklist wanneer je hond reactief gedrag laat zien; 

  • Laat een uitgebreid gezondheidsonderzoek doen! Dit houdt in röntgenfoto’s, bloedonderzoek, urineonderzoek, mestonderzoek, etc. Het jaarlijks “even naar het hart luisteren” is geen uitgebreid gezondheidsonderzoek.
  • Zorg er voor dat een tuig of halsband geen pijn of een ongemakkelijk gevoel veroorzaakt.
  • Let op je omgeving, vermijd plekken waarvan je weet dat je hond er van ¨uit zijn stekker¨ gaat.
  • Blijf zelf altijd zo rustig mogelijk.
  • Als mensen tegen je gaan praten en je hond vindt dat moeilijk. Bedank de mensen dan kort voor hun belangstelling, vergroot gelijk de afstand en loop door.
  • Probeer de hoeveelheid spannende situaties per wandeling en per dag te beperken.
  • Zorg dat je hond tussendoor tot rust kan komen door middel van snuffelen, spelen, eten, massage etc.
  • Let op de afstand en naar de prikkels waardoor je hond onbereikbaar wordt.
  • De persoonlijke zone van een hond varieert van 5 tot 15 meter. Daarna heb je sociale afstand dus je hebt contact maar de ander zit niet echt “in your face”, variërend van 10 tot 30 meter. Daarna begint de neutrale afstand dat is dus meestal meer dan 30 meter. Bij een reactieve hond kan deze afstand nog groter zijn. De afstand waarbij je hond zich nog enigszins veilig voelt kan makkelijk 25-50 meter zijn. Bij honden die reactief zijn ten opzichte van auto’s kan alleen het geluid al genoeg zijn, of het zien van een bewegende auto op 100 meter afstand. Afstand is dus je beste vriend!

Heb jij een reactieve hond? Bij ons kun je de cursus “reactieve hond” doen.

Sluit je aan bij de gezelligste online hondenclubs waar je je echt thuis voelt

De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.

Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!


Hulp nodig?

Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?

Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.


Deze blog delen?

We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.

Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming

Over de schrijver
Minna is een kynologisch instructeur die wekelijks diverse mensen met honden begeleidt. Uitdagingen met betrekking tot pakwerk of juist een aaihond? Geen probleem is voor haar te gek! Met haar eigen honden doet ze van alles. Zo is ze naast hondentrainer, speur- en reddingshondengeleider, loopt ze op het hoogste niveau behendigheidswedstrijden en dogdancewedstrijden. Ze is samen met Eline, het vaste gezicht van de online hondenschool; Van Maanen LOCA. Ook geeft ze bij Van Maanen Vakantiehuizen wekelijks workhops en individuele begeleiding aan baasjes van honden. Je kunt Minna daarnaast kennen van stichting Dutch Celldogs, daar werkt ze als instructeur of haar blogs bij Doggo. Je kunt dus gerust zeggen dat haar hele leven draait om honden! Minna werkt al sinds 1995 met honden. Een hondentraining die je volgt bij Minna is altijd afwisselend en uitdagend, maatwerk voor baas en hond. Haar ervaring met veel verschillende hondencursussen geven zorgt voor een aanpak die echt werkt, en uiteraard op een positieve manier!
Paula
Door

Paula

op 19 Dec 2021

Wat een goed artikel. Mats is mijn derde Labradoodle. Het eerste jaar ging super, , cursussen , trainen, erop uit en in het tweede jaar sloeg het om. Mats was is als pup twee keer “ gebeten”. Dit zou de oorzaak kunnen zijn. Mats reageerde op alles en iedereen wat op hem af kwam. Eerst bevriezen en dan in de riem hangen en blaffen. Ik keek tegen de wandelingen op, van , ojee, ik MOET zo weer lopen. Kreeg veel adviezen om me heen, harder aanpakken, op zijn plek zetten etc. Ik ben s morgens vroeg de grote wandeling gaan doen, dan kom je bijna niemand tegen, zo weinig mogelijk prikkels. Niet tussen het drukke verkeer, afleiden, snuffelspelletjes, voertjes , commando DRAAI, zodat ik altijd om kan keren, straat oversteken, andere honden vermijden. Heel bijzonder is dat Mats Bezoekhond/ knuffelhond is op de kinderafdeling en verricht daar prachtig werk. Mats voelt het goed aan, is heel gevoelig. Mats heeft weinig vertrouwen in de buitenwereld. Mats is nu net 3 jaar en wat gaat hij vooruit. We hebben weer plezier in de wandelingen, kunnen weer langs een drukke weg lopen. Komt er plotseling een auto, hond, persoon om de hoek dan kan hij nog schrikken en ff blaffen. Ik kan weer een praatje maken, reageert steeds beter op andere honden, maakt “vriendjes” , nog lang niet met iedereen maar Mats gaat vooruit, door hem te helpen, begeleiden, vertrouwen , er zijn voor Mats en alles stapje voor stapje en veel geduld. Ook door goed op te letten, in de omgeving, wat komt eraan, wat hoor ik, hierdoor kan ik veel stressmomenten voor zijn. Tijdens de wandeling doen we ook veel spelletjes, zelfs op het winkelplein, over de rand van de bloembak, haasje over over de buizen bij de skate baan, over de muur, snoepjes verstoppen in boomschors, pootjes ergens op. Was ook een leuke video van jou Minna, wat je buiten samen kunt doen, zo gezellig. Ik weet, het komt goed met Mats. Dankjewel voor de vele tips.

Minna Yrjana
Door

Minna Yrjana

op 19 Dec 2021

Oh wat een lieve bericht...dankjewel! Ja, een hond die niet zoveel vertrouwen heeft in andere honden, kan wel een meest fantastische kindervriend zijn. Blijf lekker vooruit gaan met Mats, en de adviezen van harder aanpakken en op de plek zetten...een oor in, andere oor uit. Ja, er zijn honden die een keer een serieuze "Nee" mogen horen, maar dat hard aanpakken is meestal juist gevaarlijk.

Paula
Door

Paula

op 20 Dec 2021

Dankjewel Minna, Mats en ik gaan deze weg verder, met liefde, geduld en vertrouwen gaat dit ons lukken. Hopelijk kunnen we weer snel bezoekjes brengen aan de kinderafdeling want dit ligt nu met Corona weer stil.Mocht je het leuk vinden (en tijd, haha) Teun en Mats hebben een facebook pagina waar we de belevenissen van die ochtend beschrijven.Teun en Mats for Kids.

Minna Yrjana
Door

Minna Yrjana

op 16 Jan 2022

Wat leuk, ik ga zeker een kijkje nemen op jullie Facebook! Onze honden brachten vroeger veel bezoekjes aan ouderen en gehandicapten, zo fijn om te zien hoeveel verschil dat kan maken!

Reactie plaatsen