Socialisatie: hoeveel invloed heeft het op het gedrag van je hond?
Hoeveel invloed heeft socialisatie op het gedrag van je hond op latere leeftijd? Bij welke gedragsproblemen speelt onvoldoende socialisatie vaak een rol? En hoe check je of je pup bij de fokker goed gesocialiseerd is... of maakt dat eigenlijk niet uit en kun je dat allemaal zelf doen? In deze blog duiken we uitgebreid in socialisatie en bespreken we alle do's en don'ts!
Wat is socialiseren?
Socialiseren betekent leren omgaan met andere levende wezens die in het leven van je hond een rol spelen. Voor honden houdt dit in dat ze moeten leren omgaan met andere honden en verschillende mensen. Maar socialisatie kan verder gaan: woont je pup straks op een manege? Dan is het belangrijk dat hij sociale vaardigheden ontwikkelt met paarden. Heb je katten in huis? Dan moet je pup leren omgaan met katten.
Belangrijk is dat de interacties voor de hond prettig zijn. Een negatieve ervaring kan namelijk juist averechts werken!
Waarom is socialisatie belangrijk?
Een hond die niet is gesocialiseerd met mensen, kan angstig reageren op mensen. Een hond die niet gewend is aan paarden, kan deze óf eng vinden (en wegvluchten) óf juist najagen en uitvallen. Maar... misschien is hij wél gehabitueerd met paarden. Dan negeert hij ze simpelweg, zonder er interactie mee aan te gaan.
Dat brengt ons meteen bij een belangrijk punt: socialisatie is niet hetzelfde als habituatie (het wennen aan omgevingsprikkels, zoals verkeer en geluiden). Daarover later meer!
Primaire socialisatiefase
De primaire socialisatiefase loopt van ongeveer 5 tot 12 weken. Dat is een korte, maar cruciale periode waarin je pup moet leren omgaan met andere levende wezens.
Misschien heb je weleens socialisatielijsten gezien: mensen van allerlei leeftijden, met hoeden, baarden, brillen en rollators. Honden in alle kleuren en maten. Dat lijkt een onmogelijke opgave in vijf weken tijd! Gelukkig hoef je niet alles af te vinken. Kies wat relevant is voor jouw situatie. Woon je midden in Amsterdam? Dan is socialisatie met koeien niet per se nodig, maar contact met veel verschillende mensen des te meer.
Tekenen van onvoldoende socialisatie
Onvoldoende socialisatie herken je vaak aan angstig of timide gedrag. Dit kan doorslaan naar angstagressie en uiteindelijk overgaan in geconditioneerde agressie. Een hond die in eerste instantie uit angst uitviel, kan door leerervaringen steeds zelfverzekerder worden in zijn agressieve reacties.
Maar het kan ook andersom: sommige honden blijven angstig en vertonen vooral vluchtgedrag.
Probleemgedrag door onvoldoende socialisatie
Onvoldoende socialisatie kan leiden tot verschillende gedragsproblemen, maar angst speelt eigenlijk altijd een rol. Dit kan zich uiten als:
- Angst voor andere honden
- Angst voor mensen (in het algemeen of specifiek voor mannen, vrouwen of kinderen)
- Angst voor mensen met een bepaalde huidskleur of bijzondere kleding
- Angst voor katten, paarden of andere dieren
Door deze angst en de bijbehorende stress kunnen er bijkomende problemen ontstaan, zoals overmatig blaffen, uitvallen, slopen in huis of zelfs maag-darmproblemen.
De rol van de fokker bij socialisatie
De fokker speelt een cruciale rol in de eerste weken van de primaire socialisatiefase. Als hij of zij daar niets mee doet, loop je bij het ophalen van je pup eigenlijk al weken achter.
Een goede fokker begint het socialisatieproces al in het nest, met verschillende mensen en dieren. Vaak houdt een fokker ook rekening met de toekomstige leefomgeving van de pups. Gaan ze allemaal naar gezinnen met kinderen? Dan zal hij extra aandacht besteden aan contact met kinderen.
Jouw rol als baasje bij socialisatie
Stel, je haalt een pup in huis die al goed gesocialiseerd is. Kun je dan achterover leunen? Nee dus! Socialisatie stopt niet zodra je pup bij jou woont. Jij moet actief blijven werken aan het aanleren en onderhouden van sociale vaardigheden.
Wat is desocialisatie?
Desocialisatie treedt op als een hond eerst goed gesocialiseerd was, maar vervolgens geen prettige sociale contacten meer heeft.
Denk aan een pup die opgroeit bij een goede fokker, maar daarna terechtkomt bij mensen die eigenlijk geen zin meer in een hond hebben. Hij wordt in een schuur gehouden, krijgt twee keer per dag eten en wordt alleen op het erf uitgelaten.
Het goede nieuws? Honden die eerst wél gesocialiseerd waren en daarna desocialisatie meemaken, kunnen vaak verrassend goed herstellen.
En socialisatie met verkeer en verschillende omgevingen?
Dat valt niet onder socialisatie, maar onder habituatie.
Habituatie betekent dat een hond prikkels als neutraal leert beschouwen. Ze zijn er, maar hij reageert er niet of nauwelijks op. Je wilt bijvoorbeeld niet dat je hond achter elke rijdende auto aan rent of op alle voetgangers afstormt.
Ook habituatie is in de eerste drie maanden extreem belangrijk. Een pup die zijn eerste weken in een schuur heeft doorgebracht, kan alledaagse dingen zoals een tv of stofzuiger als enorm spannend ervaren.
Een goed gesocialiseerde hond zal altijd lief zijn... toch?
Was het maar zo simpel! Sommige mensen denken dat als je socialisatie maar goed doet, je hond nergens last van krijgt. Helaas werkt het niet zo.
Naast een goede socialisatie kunnen er andere factoren spelen. Een hond kan bijvoorbeeld aangevallen worden door een andere hond, geschopt worden door een fietser of hormonale veranderingen doormaken die zijn gedrag beïnvloeden. Bij sommige honden treedt hond-hond agressie pas op bij volwassenheid, hoe goed ze ook gesocialiseerd zijn.
Agressie en angst zijn normale emoties die in elk dier aanwezig zijn. Door socialisatie zorg je ervoor dat ze niet de overhand nemen, maar je kunt nooit alles uitsluiten.
Kun je onvoldoende socialisatie later nog inhalen?
Ja en nee.
Ja, je kunt de sociale vaardigheden van een hond verbeteren. Een hond die onvoldoende gesocialiseerd is met andere honden, kan nog leren van sociale, stabiele honden. Een hond die weinig contact heeft gehad met mensen, kan alsnog leren mensen te vertrouwen—mits dit zorgvuldig en positief wordt aangepakt.
Maar nee, je kunt de primaire socialisatiefase niet overdoen. Daarom is het zo belangrijk om hier in de eerste weken van een hondenleven veel aandacht aan te besteden!
Sluit je aan bij onze gezellige en leerzame online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming
