Wat is de belangrijkste basis voor elke hond?
De ene oefening is belangrijker dan de andere. Maar wat is nou echt de allerbelangrijkste basis voor elke hond, ongeacht leeftijd of ras? In deze blog lees je wat elke hond zou moeten kennen en kunnen. Kan jouw hond dit allemaal al? Vertel het ons in de reacties!
Communicatie
Honden houden van duidelijkheid. En daarmee bedoel ik niet dat je nors of boos tegen je hond moet doen! Nee, wat ik bedoel is dat het voor jouw hond (en voor jezelf) erg fijn is als je duidelijk kunt vertellen wanneer hij iets écht goed doet, en ook wat absoluut niet mag.
4 signalen voor de beste communicatie
- Dit wat je nú doet is echt geweldig, daar verdien je een beloning mee!
- Heel goed, ik ben blij met je!
- Oeps… wat je nu deed was niet datgene wat ik van je vroeg.
- Wat je nu doet, kan écht niet. Nu niet, en nooit niet.
De beloningssignaal
Door middel van een duidelijk, kort en exclusief signaal kun je je hond vertellen: “Wow, wat je precies op deze seconde deed, was zó goed dat je daar een beloning voor krijgt!”
Want als je alleen een stuk lekkers zou geven, en je wilt je hond belonen voor het feit dat hij op 20 meter afstand toch stopt wanneer je dat vraagt… hoe zou je dat dan met de juiste timing kunnen doen? Twintig meter erheen rennen kost tijd, en een lekkertje 20 meter verder exact naar de hond gooien… nee, dat lukt de meeste mensen niet!
Aanleren van het beloningssignaal
Dit is echt makkelijk, dus je hoeft het zeker niet te laten omdat je denkt dat je het niet kunt aanleren.
Je telt even tien stukjes lekkers, en die plaats je in je beloningstasje, in een bakje naast je op tafel, of in je jaszak — ergens waar je het supersnel kunt pakken. Je geeft het door jou bedachte beloningssignaal (oftewel: een marker), en direct daarna pak je supersnel een stuk lekkers en geeft dit aan je hond. Na de tien voertjes even pauze, en daarna herhalen.
Belangrijke regels:
- Je beloont altijd als je het signaal hebt gegeven! (ook als je dat per ongeluk of op het verkeerde moment deed)
- Het signaal gebruik je exclusief om goed gedrag te markeren. Gebruik je bijvoorbeeld een clicker, dan mogen je kinderen daar niet mee spelen. Gebruik je het woord “yes”, dan zeg je dat niet in andere situaties waarin je gewoon bevestigend wilt antwoorden.
- Het beloningssignaal is superkort, en je kunt het snel geven. Als voorbeeld: bij dove honden een snelle duim omhoog.
Sociale bevestiging
Heel goed, ik ben blij met je — maar er komt geen beloning.
Beetje krom, want voor sommige honden is dit al belonend. Maar let op: er zijn (bijna) geen honden bij wie dit boven voer, spel of activiteit gaat.
Onder sociale bevestiging vallen vriendelijke woorden met een vriendelijke intonatie in je stem, een glimlach, een zachte blik naar de hond, een ontspannen houding.
Sociale bevestiging is vooral op zijn plaats tijdens alledaagse momenten, zoals lekker snuffelen tijdens het wandelen of rustig liggen als je aan het eten bent.
Aanleren van sociale bevestiging
Goed nieuws: eigenlijk hoef je dat niet aan te leren — tenminste, niet bij honden die vanaf puppy af aan sociaal contact hebben (gehad) met mensen.
Honden die met mensen opgroeien, leren heel snel onze lichaamstaal lezen en onze emoties herkennen.
Heb je een hond (bijvoorbeeld een adoptiehond) die mensen, waaronder jezelf, juist erg spannend vindt? Dan kun je oefenen door de sociale bevestiging zo rustig mogelijk te geven: zachtjes “braaf” zeggen, de hond niet aankijken, en in het begin eventueel wel koppelen aan iets lekkers, of juist aan meer afstand nemen van de hond.
Belangrijk:
- Jouw hond bepaalt wat hij sociaal bevestigend vindt. Aaien is iets wat mensen vaak bevestigend bedoelen, maar de hond ervaart het soms als iets onprettigs.
- Let altijd op de lichaamstaal en houding van de hond.
- Als je sociale bevestiging wilt gebruiken, meen het dan ook echt. Je kunt niet doen alsof je blij bent met je hond — wees oprecht blij, en laat het ook echt merken. Denk niet: “die andere mensen vinden mij gek.”
- Sociale bevestiging is geen goedkope vervanging van primaire beloningen zoals voer en spel. Maar omdat het gratis is, mag je er wel lekker mee strooien wanneer je hond zich goed gedraagt!
De NRM (No Reward Marker)
“Oeps… wat je nu deed was net niet datgene wat ik wilde.”
Dit is dus iets anders dan ongewenst gedrag dat echt nooit mag! Stel: je vraagt je hond om te gaan zitten, en hij gaat liggen in plaats van zitten. Daar is de “oeps”, “jammer” of “oh-oh” op zijn plaats. Want liggen is geen ongewenst gedrag — het is alleen net niet wat we vroegen.
Wat je trouwens zeker niet moet doen, is zeggen “ook goed” en je hond belonen. Want wat leert hij dan? Dat het niet uitmaakt wat hij doet als je iets vraagt, want alles is toch altijd goed. Wees dus consequent!
De NRM aanleren
- Waar je bij het aanleren van een beloningssignaal een beloning geeft, neem je die bij de NRM juist weg.
- Deze stap doe je niet bij honden met bezitsagressie op voer!
- Leg een voertje neer zodat je hond het ziet. Let op: je geeft je hond van tevoren geen opdracht zoals wacht of zit.
Je hond zal denken: “Oh hé, lekkers, dat ga ik pakken.” Je zegt rustig “oeps” en raapt het lekkers op. Dit ga je een aantal keren herhalen. - Ook wanneer je hond gewoon blijft kijken naar het voer en het niet wil pakken: “oeps” — en voer oppakken.
Belangrijk:
Na het geven van een NRM start je de oefening opnieuw. Dus had je een zit gevraagd en je hond ging liggen, dan zeg je op het moment dat hij gaat liggen “oeps”, en vervolgens loop je even met je hond uit de situatie, kom je terug en vraag je nogmaals de zit. Lukt het? Yes, belonen. Moet je nog een keer “oepsen”? Dan moet je de oefening makkelijker maken voor je hond. De “oeps” geef je altijd op een neutrale stemtoon. Het is geen straf of correctie; het is puur informatie.
Oefening ; “Nee”
“Nee” (of welk afkeurend woord je dan ook kiest) vertelt de hond: “Dat wat je nu doet, kan echt niet. Nu niet, dan niet, nooit niet. Je moet onmiddellijk hiermee stoppen.”
De “nee” is echt een harde grens. En wanneer een hond over die grens gaat (nadat hij heeft geleerd wat “nee” betekent), zitten daar ook consequenties aan vast. Nee, geen pak slaag — maar bijvoorbeeld een time-out of sociale afkeuring.
De “Nee” aanleren
De “nee” leer je ook aan met lekkers. Later breid je het natuurlijk uit naar bijvoorbeeld troep op straat, kattenpoep, dode vissen enzovoort.
Je geeft je hond een aantal voertjes uit een open hand, eventueel met de woorden “toe maar” of “pak maar”. Let op: eerst zeggen, dan pas geven.
Vervolgens zeg je in plaats van “pak maar” een “nee”.
Als de hond dan alsnog het voertje wil gaan pakken, sluit je je hand — de open hand wordt dus een dichte vuist. En dan ga je wachten. Je wacht net zo lang tot je hond echt wegdraait van de hand, en op dat moment markeer je dit gedrag met “yes” en gooi je een voertje naar je hond.
Belangrijk:
- Je zegt de “nee” één keer.
- Schreeuwen hoeft niet, maar je moet wel een andere intonatie hebben dan bij sociale bevestiging. “Nee” mag dus zakelijk en duidelijk klinken.
4 Belangrijkste oefeningen voor elke hond
1. Aandacht
2. Handtarget
3. Spelen
4. Hierkomen
Aandachtsoefening
Aandacht betekent dat jouw hond echt oogcontact met je neemt.
Hoe start je met aanleren?
- Laat je hond aan iets lekkers snuffelen.
- Breng het lekkers langzaam richting je gezicht, onder je kin.
- Wanneer de blik van je hond richting jouw gezicht gaat: beloningssignaal en beloning geven.
Handtarget
Handtarget betekent dat je hond jouw lege, vlakke hand aanraakt met zijn neus. Als je hond dit goed kan, functioneert de handtarget als een stuur. Hoe begin je met aanleren?
- Steek je vlakke hand uit, met je vingers aangesloten. De meeste honden zijn nieuwsgierig en gaan aan de hand ruiken; dat is het moment dat je markeert met het beloningssignaal, en daarna geef je natuurlijk een beloning.
- Is je hond bang voor handen? Gebruik dan eerst bijvoorbeeld een pollepel of ballenwerper die je hond kan aanraken, en plaats dan stapsgewijs je hand dichterbij het aanraakplekje.
- Snapt je hond er niets van? Probeer dan je hand rustig van de hond af te bewegen!
- Als het echt niet lukt, kun je de eerste drie keer een lekker klein voertje tussen je vingers plaatsen.
Spelen
Spelen is een extreem belangrijke skill, niet alleen omdat het leuk is, maar ook doordat het nog veel meer doet voor je hond. Spel is een actieve vorm van ontspanning, waardoor een stressmoment sneller wordt verwerkt. Samen spelen versterkt je relatie met je hond. Spel is ook inzetbaar als beloning. Spel bevordert fysieke functies; door spelen leert je hond fysieke coördinatie, hij gebruikt zijn spieren, en door spel beoefent hij onderdelen van jachtgedrag op een acceptabele manier!
Er zijn enorm veel verschillende soorten spel; trekspel, apporteerspel, najaagspel, zoekspel, stoeien... te veel om allemaal te behandelen. Hier een korte uitleg hoe je een trekspel kunt aanleren!
- Kies een speeltje dat lang genoeg is om over de grond te laten bewegen terwijl je hem zelf nog vasthebt. Anders is rugpijn binnen een halve minuut een feit!
- Bied verschillende materialen aan en kijk wat je hond interessant vindt: fleece, jute, schapenvacht, konijnenvacht, microvezel; er zijn tegenwoordig erg veel leuke speeltjes beschikbaar met een lang handvat! Voor honden die lastig spelen heb je ook allerlei varianten waarin je voer kunt doen.
- Imiteer met de bewegingen van het speeltje een gewond konijn. Beweeg het speeltje dus schokkerig in snelle bewegingen over de vloer, altijd van de hond af. Pakt je hond het speeltje, geef sociale bevestiging!
- Als je een wat bescheidener hond hebt en hij durft een beetje te trekken, laat dan zelf het speeltje los. Kijk of je daarna je hond weer zover krijgt dat hij samen met jou wil spelen.
- Heb je een hond die erg fanatiek speelt en niet los wil laten? Maak het trekmoment korter, laat zelf los, en wanneer je hond met het gewonnen buitje gaat paraderen, laat je een (nog leuker) speeltje zien waarmee je gaat spelen.
- Vraag geen “LOS” wanneer je hond fanatiek aan het trekken is samen met jou. Dan zegt jouw lichaamstaal namelijk “vasthouden!” en je stem “loslaten” — verwarrend dus.
- Jij hoeft niet altijd te “winnen”. Spel is geen ernstige competitie of machtsstrijd; spel is spel. Hoe leuk is Scrabble spelen met je vriend als hij altijd wint?
Hierkomen
Komen wanneer je roept is echt essentieel. Zonder deze skill kan je hond nergens los (nee, ook niet in het losloopgebied!). Door een goede recall kun je je hond dus meer vrijheid geven, en blijft het veilig voor iedereen. Hoe pak je dit dan aan?
- Start thuis, in je woonkamer of keuken. Gooi een voertje van je af. Je hond gaat ongetwijfeld erachteraan. Als hij het voertje heeft “gevangen” en opgegeten, roep je hem op een vrolijke toon “hier” (of “kom”, of “bij mij” — welk woord je ook wilt gebruiken), en tegelijk ren je achteruit van je hond af. Als je hond dan richting jou rent, sociale bevestiging (wooow, knap, kom maar) en, wanneer hij bij jou is, beloningssignaal en een MEGA goede beloning. Hierkomen beloon je nooit met een normale beloning; het moet ALTIJD een feest zijn.
- Oefen nu op dezelfde manier buiten op rustige plekken, houd je hond wel aan de lijn. Met een 5-meter lijn kun je al flink beweging inzetten!
- Als het helemaal goed gaat, ga je naar plekken met iets meer afleiding. Let wel op: het moet veilig zijn — voor je hond, voor jezelf en voor de omgeving.
- Gaat het helemaal perfect? Ga dan een stapje terug qua omgeving (dus weer makkelijke, overzichtelijke omgeving) en oefen dan met een sleeplijn. Dan heeft je hond dus alsnog een lijn eraan, maar deze sleept gewoon over de grond.
- Je kunt nu de oefening opbouwen op verschillende plekken met een sleeplijn, en wanneer je helemaal zonder lijn gaat, start je weer in de makkelijkste omgevingen.
Sluit je aan bij onze gezellige en leerzame online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming
