Wat zijn hoog risico honden?

Wat zijn hoog risico honden?

Hoog risico honden. Zijn honden van bepaalde rassen (hoogrisicorassen), waarbij de verwachting van een bijtincident significant groter is t.o.v. andere hondenrassen. Dit omdat ze van nature sneller geneigd zijn om te bijten, vaak met minder waarschuwing vooraf en de impact van een bijtwond is groter doordat ze een grote bijtkracht hebben en tegelijk minder snel geneigd zijn los te laten. Deze honden werden (en worden) helaas ook vaak gebruikt voor hondengevechten.

Hoog risico honden lijst?

Tot voorheen was er zelfs een "HR-lijst" van de overheid, die ook gedeeld werd door verschillende partijen zoals 'houden van honden', waarop zogenaamde 'hoog risico honden' stonden. Omdat het per hond, baasje en situatie verschilt welke hond als 'gevaarlijk' gezien mag worden, is deze lijst inmiddels als "officiële hoog risico lijst" afgeschaft. Op de lijst zelf werd er naast de officiële rassen ook gerefereerd naar de look-alikes van deze rassen. Dergelijke lijsten bestaan wel nog steeds in andere landen.

Risicohonden en de RAD regeling

In 1993 tot 2008 werd de RAD regeling (Regeling Agressieve Dieren) of in de volksmond de 'pitbullwet' ingesteld. Deze regeling werd ingesteld n.a.v. een periode met veel ernstige bijtincidenten veroorzaakt door Pitbull. Er werd een fok- en houdverbod ingesteld voor Pitbull achtige honden. Ook moesten de dieren die al in bezit waren door baasjes geregistreerd worden en moest er voldaan worden aan regels zoals muilkorven, kort aanlijnen en castratieplicht. Niet geregistreerde honden werden zelfs in beslag genomen, bij classificering als pitbull achtige hond werd een boete opgelegd en euthanasie van de hond. Er zijn binnen deze regelgeving veel variaties geweest. Hierin werden bijvoorbeeld ook regels ingevoerd voor andere rassen of juist verminderd zoals voor de: de Pitbull Terriër, de Rottweiler, de Dobermann, de Staffordshire Bull Terriër en de Boerboel. Omdat de  RAD regeling het aantal bijtincidenten in Nederland niet heeft verminderd werd deze in 2008 afgeschaft.

De relatie tussen bijtincidenten en hoog risico honden.

In Nederland zijn er naar schatting zo'n 150.000 bijtincidenten met honden per jaar. Voor het onderzoeksrapport: Hondenbeten in perspectief door de commissie der wijzen (2008) werd Animal Sciences Group (ASG) van Wageningen UR ingeschakeld om onderzoek te verrichten. De cijfers voor bijtincidenten met fatale afloop zijn verzameld via het CBS. Gedurende de RAD regeling zijn het aantal ziekenhuisopnames en incidenten met dodelijke afloop niet verbeterd.

Hondenrassen worden vaak niet geregistreerd bij een bijtincident, dat maakt het moeilijker te beoordelen wat de relatie is tussen bijtincidenten en hoog risico honden.

"Van 12 bijtincidenten met dodelijke afloop is het ras of type van de daders bekend. In drie gevallen betrof het honden van het type pitbull terriër, in 2 gevallen Rottweilers (in een van deze gevallen werd het slachtoffer aangevallen door twee Rottweilers). De overige 7 incidenten werden veroorzaakt door 7 verschillende rassen/typen: Belgische herder, bouvier des Flandres, Jack Russell terriër, mastino Napoletano, sint-bernard, Siberische husky, en een bastaard."

In 2001 tot 2008 gedurende de looptijd van de regeling zijn wel cijfers verzameld. Deze zijn gebruikt door de ASG als input voor de analyse.

"Een belangrijke plaats waar gegevens zijn vastgelegd over bijtincidenten zijn de dossiers van de politie. De ASG heeft twee bronnen geraadpleegd: de landelijke databank van de politiekorpsen 'Blueview' en de strafdossiers van het arrondissementsparket Rotterdam. Uit het bestand van 'Blueview' werden 404 bijtincidenten nader onderzocht waarbij 385 honden waren betrokken. Deze gevallen hebben betrekking op de periode 2001-2008. Van 250 honden was het ras bekend, bij 72 honden was dit niet het geval. De overige 63 honden waren kruisingen. De lijst wordt aangevoerd door de pitbullterriër, die verantwoordelijk was voor 80 van de 385 incidenten (21%). Andere vaak genoemde rassen waren de American Staffordshire terriër, de Rottweiler, de Amerikaanse buldog, de Bordeaux dog, de Dobermann, de Belgische herder, de witte herder en de bouvier. Een vreemde eend in de bijt is de Anatolische (Turkse) herder, die weinig voorkomt maar relatief is oververtegenwoordigd."

Zoals je kan zien bij beide geciteerde alinea's worden de Pitbull terriers in verhouding vaker genoemd, daarom werden ze ook opgenomen in de voormalige HR-lijst. 

Dit was de voormalige HR-lijst voor Nederland.

1. Akita

2. American Bulldog

3. American Pitbull Terriër

4. American Staffordshire Terrier

5. Boerboel

6. Bull Mastiff

7. Bull Terrier

8. Cane Corso

9. Dogo Argentino

10. Dogo Canario

11. Staffordshire Bull Terrier.

12. Rottweiler

13. Tosa

14. Fila Brasileiro

15. Anatolische herder,

16. Zuid-Russische Owcharka

17. Kaukasische Owcharka

18. Pitbull achtigen: alle kruisingen met een pitbull:

pocket bully, micro bully, pocket pitbull, extreme pocket bully, Regular bully,

Regular Pitbull, xl en xxl pitbull, xl en xxl bully, rednose pitbull, rednose bully

19.Bully Kuta

20.Alano

21.Bandog

Zoals je kan zien in bovenstaande lijst in vergelijking met de tabel hieronder, waarbij de data is verzameld via "LexisNexis" en "Blueview" zijn sommige namen op het lijstje ook logisch. Al blijft het natuurlijk zo dat het de verantwoordelijkheid is van een baasje om de hond op te voeden, hem niet aan te zetten tot agressief gedrag en de hond  (voortijdig) tot een halt te roepen wanneer de situatie escaleert (of lijkt te escaleren). 

Een hoog risico hond nemen?

Er bestaat voor Nederland momenteel geen officiële hoog risico hondenlijst meer. Toch is de lijst voor jou als (potentieel) baasje, goed om naar te kijken.

Ook in het rapport van het commissie der wijzen in 2008 wordt hier nog expliciet naar gerefereerd: uit de in dit rapport gepresenteerde gegevens blijkt duidelijk dat sommige hondenrassen, met name honden van het type pitbull terriër, vaker dan andere rassen zijn betrokken bij bijtincidenten. Eigenaren die een dergelijk type hond aanschaffen dienen zich te realiseren dat zij daarmee een bijzondere verantwoordelijkheid aanvaarden"

Dus zeker als je op dit moment een hond wilt gaan aanschaffen. Er zijn meer redenen, maar om je een beeld te geven zijn dit de belangrijkste redenen om een afweging te maken of je wel een hoogrisico hond wilt:

• Kans op bijten is groter. Goed socialiseren en trainen met je hond is dus sterk aanbevolen. Heb je geen ervaring met honden houden / honden trainen of ben je dat niet van plan dat te doen? Dan is het wellicht verstandiger een andere hond te nemen. Bijvoorbeeld een ras (hond) die van bekend staat als sociaal van nature.

Let op, zelfs als je een hond van een specifiek ras neemt dat bekend staat als sociaal, dan is het niet zo dat het altijd 'een lieve hond is'. Daar zijn tal van reden voor, waaronder voor een groot deel 1. zijn tijd bij de fokker en 2. de opvoeding die je de hond als baasje geeft. Trainen is essentieel voor elke hond om de kans op bijten (al in de puppy fase) te verkleinen.

• Strengere regelgeving. Voor Hoog risico honden gelden er vaak strengere regels. Op landelijk niveau mag je met sommige rassen bijvoorbeeld niet de grens over of enkel met bepaalde papier en/of trainingen. Die kun je vaak niet op dat moment behalen (als je het niet zag aankomen). Handig om te weten dus wanneer je op vakantie gaat.

• Geweigerd worden bij een hondenschool. De officiële HR-lijst bestaat niet, maar verschillende hondenscholen weigeren hoog risico honden nog steeds. Dat is iets om rekening mee te houden voor je een hond gaat kopen, zeker omdat het bij hoogrisico rassen juist belangrijk is om goede hondentrainingen te volgen, denk aan een puppycursus, gehoorzaamheid en gedragstraining (en zeker een goede socialisatie cursus). Ook de kennis en expertise die nodig is om  (HR honden) goed te trainen, waarbij ze sociaal worden en goed luisteren ontbreekt vaak. Je moet daarom al uitwijken naar een specialist en dat is vaak duurder natuurlijk. 

Trainen van hoog risico honden

Hoog risico honden trainen is niet voor iedereen weggelegd. Vaak wordt er voor de honden gekozen omdat ze een 'stoer uiterlijk' of imago hebben. Een valkuil daarbij is dat baasjes denken 'deze hond wel even de baas te kunnen zijn'. De honden zijn  wel te trainen, maar dat vergt wel specialistische kennis en expertise, maar vooral ook inzet en tijd van jou als baasje. Wees je hier dus van bewust als je kiest voor een HR hond, want zo voorkom je vervelende situaties, bij jezelf, kinderen, andere honden, mensen en dieren in je omgeving.

Hondentraining in het algemeen

Het maakt niet uit welke hond je hebt of het nu een HR hond hebt of een hond die nog nooit op deze lijst heeft gestaan. Hondentraining is voor elke hond belangrijk om zich goed te ontwikkelen, het is een belangrijk deel van de opvoeding. Met name de puppy training en gehoorzaamheidstraining, regelmatig trainen met je hond kan veel gedragsproblemen voorkomen.