Ongewenst gedrag negeren en goed gedrag belonen. Deze zin staat tegenwoordig in heel veel hondentrainings-adviezen.
Dat is dus eigenlijk positieve training, toch?
Je hond heeft geen grenzen, alles wordt toegelaten, alles wat een probleem is, negeer je dan.
Denk je dat dat een goed idee is?
Ongewenst gedrag negeren kan echt heel erg effectief zijn, maar het kan het gedrag ook juist erger maken.
Positieve training is vrije opvoeding?
Dit is het beeld dat veel mensen hebben van trainen en opvoeden op een positieve manier: er mag niet gecorrigeerd worden, honden krijgen een vrije opvoeding (en eindigen als losgeslagen projectielen).
En helaas, soms zit er soms ook wel een kern van waarheid in.
Je hebt mensen die hun hond een meer ‘vrije opvoeding’ geven dan hun hond aan kan en minder grenzen aangeven, die hun hond eigenlijk juist wel nodig heeft.
Goed gedrag belonen is overigens altijd een prima idee. Ongewenst gedrag negeren daarentegen, heeft wel wat haken en ogen waar je je bewust van moet zijn, als je dat als strafmiddel wilt gebruiken.
Een heleboel ongewenst gedrag om te negeren…
Gisteren kwam ik voor een gedragsconsult bij een puber. Dit pubermannetje was een hele intelligente hond, met een hele fijne eigenaar die haar hond op een fijne, positieve manier alle oefeningen heeft aangeleerd. Toch waren er een paar dingetjes die wat beter konden.
Haar hond bleef opspringen bij bezoek (en met een hele grote hond is dat niet prettig), was zeer aandringend met aandacht vragen en pakte van alles van tafel, ook al zat je er bij.
Kortom, een typisch geval van een puber-meneer die graag in het middelpunt van alle belangstelling wil staan.
Ging je hem negeren, dan klom hij over je heen, klemde hij met zijn voorpoten, ging hij zelfs happen en beet hij zich vast in kleding.
Hij zou alle aandacht naar hem toe trekken, hoe dan ook!
Aandacht opeisende hond
Bij deze hond vroeg de eigenaresse bij de voordeur een ‘zit’, haar hond ging netjes zitten en werd ervoor beloond. Meteen na de beloning wilde deze hond richting de deur en werd hij opnieuw gevraagd om te zitten, hij ging weer zitten, werd beloond en hij stond weer op. Na 5 keer zit, opstaan, zit, belonen, ging hij toch opspringen.
Hij had geleerd om te gaan zitten, maar niet om te blijven zitten.
‘Zit’ betekende voor hem niet ‘doe je kont op de grond en wacht totdat ik zeg dat je iets anders moet doen’.
Toch was dat eigenlijk wel wat we van hem wilden.
In de kamer met een kopje koffie bleek hetzelfde gedrag te gelden voor liggen op zijn kussen. Hij ging netjes liggen maar na 2 seconden stond hij op of begon hij een zeer zielig klinkend piep-en-huilconcert.
De beloning te voorschijn halen
Om effectief te kunnen trainen en om deze hond er aan te herinneren wat hij kon verdienen, zette ik de ‘snoeppot’ op tafel.
Aha!
Voordat ik met mijn ogen kon knipperen wilde meneer met zijn neus in het bakje duiken.
De pot dan dus maar onder mijn arm, voor meer controle en om te voorkomen dat hij zou denken dat deze pot zelfbediening was.
Weer een aha-moment voor deze hond, die over de tafel klom en zo zijn neus in het potje probeerde te proppen.
Jammer dan… ik liep de deur uit met de pot onder mijn arm.
Dat vond meneer echt niet kunnen en hij deed dan ook een poging om mijn mouw vast te houden.
Je hond corrigeren?
Geduld; dat had deze hond dus niet. De eigenaresse gelukkig wel, maar soms net iets te veel.
Taak 1 is dus dat je hond leert om een oefening iets langer te doen voordat er wordt beloond. En bij deze knapperd koos ik ervoor om ook nog een correctie toe te voegen, namelijk een zogeheten negatieve correctie. Je verwijdert dan iets dat je hond leuk/fijn vindt.
Goed gedrag = belonen, door een ‘snoepje’ uit het potje te geven. Ongewenst gedrag = de snoeppot gaat naar buiten. Dat is dus prima bruikbaar als een negatieve correctie.
Een andere negatieve correctie die ik bij dit specifieke geval heb gebruikt, is de kans op bijten in de mouwen weg te nemen door ervoor te zorgen dat het geen spelletje wordt. Door de (gewone!) halsband vast te houden (zonder rukjes, ophangen, draaien of wat dan ook) zorg je ervoor dat je hond er geen trekspel van kan maken. De lol is er dan snel van af.
Wat is het verschil tussen straffen en negeren?
Als je gedrag negeert, doe je gewoon echt helemaal niks, jouw gedrag blijft onveranderd. Je doet net alsof je hond helemaal niet bestaat, je ziet hem niet, je hoort hem niet en je voelt hem niet. Een veelgehoord advies bij opspringen: je draait je gewoon om. Of bij happen: je blijft stokstijf stilstaan. Dit zijn dus eigenlijk helemaal geen vormen van negeren.
Negeren betekent dat je eigen gedrag absoluut niet verandert als gevolg van het gedrag van je hond. Als je opspringen zou negeren, dan kom je gewoon binnen en loop je gewoon door, je kunt bijvoorbeeld blijven doorpraten tegen de mensen die al in huis zijn, zonder je eigen bewegingen te veranderen.
Negeren in de praktijk…
Met een hond die wat groter is dan een gemiddelde chihuahua, is dat fysiek bijna onmogelijk. Probeer maar eens ontspannen door te lopen als er een dog van 65 kilo tegen je aan beukt… de meeste mensen wankelen dan echt wel. Bij happen zou je ook gewoon door moeten bewegen, maar met 20 kg hond aan de mouw van je trui is dat niet zo’n eenvoudige opgave.
Wat wij in dit praktijkvoorbeeld deden, was een duidelijke negatieve correctie, iets leuks (de snoeppot en/of het trekspel) wegnemen.
Wanneer kun je ongewenst gedrag van je hond wel negeren?
Negeren kan wel in situaties waar we het hebben over het aanleren van gedragingen wanneer het negeren veilig is.
Een eenvoudig voorbeeld is als je bezig bent om een oefening aan te leren, zoals een ‘zit’. Je hond gaat zitten, beloningssignaal geven en belonen.
Als je hond niet gaat zitten, dan negeer je dat en na een paar seconden herhaal je de oefening. Bij succes natuurlijk weer het beloningssignaal geven en belonen. Dus fouten in het aanleren van bepaalde oefeningen, negeer je.
Een andere mogelijkheid doet zich voor wanneer het gedrag puur gericht is op het krijgen van aandacht en het op een veilige manier te negeren is.
Een voorbeeld hiervan is een hond die voor je gaat zitten als je televisie wil kijken en naar je gaat blaffen, maar niet gaat happen of bijten. Dit is een probleem dat we regelmatig tegenkomen en dat in stand wordt gehouden als je na 5 minuten drammen toch iets zegt tegen je hond, je hond aanraakt, of je hond weg gaat lokken om toch dat leuke programma te kunnen zien.
Dit ongewenste gedrag negeren werkt 100% zeker, alleen wordt het gedrag meestal eerst veel en veel erger. En dat is waarom mensen het dan vaak opgeven.
Hoe lang moet je ongewenst gedrag dan negeren?
De voorbeeldhond die voor zijn baas ging zitten blaffen om zijn aandacht van de televisie naar hem te switchen, (een Belgische herder trouwens, met een enorm hoog stemmetje) hield de eerste sessie vol door 30 minuten te blijven blaffen. De 2e sessie duurde 45 minuten, de 3e sessie een kwartier, de 4e sessie nog maar 5 minuten en vanaf de 5e sessie was het al minder dan een minuut.
De buren waren gewaarschuwd door ze te vertellen dat we begrepen dat het geblaf heel erg irritant was en dat we er juist voor wilden zorgen dat dit gedrag echt zou stoppen. Een doosje Merci voor de buren hielp ook wel. En ze werden dus op tijd gewaarschuwd.
Toename van het ongewenste gedrag (oftewel de ‘Extinction Burst’)
Daarna werd er een wandeling gemaakt met deze hond en bij binnenkomst kreeg de hond een kluifje (zodat er een duidelijke 2e optie was om te gaan kluiven in plaats van blaffen). De baas deed zijn oordopjes in (dat was echt geen overbodige luxe…), ging op de bank zitten en zette de televisie aan.
Het enige dat deze baas moest doen, was, wat er ook gebeurt, naar de televisie blijven kijken en absoluut niet naar zijn hond.
Het ongewenste gedrag negeren dus!
Als zijn hond ander gedrag liet zien dan blaffen tegen de baas, zou ik het beloningssignaal geven (dit noem je ook wel: markeren) en belonen.
In de eerste sessie blafte de hond dus 30 minuten aan een stuk. In de 2e sessie (6 uur later) kwam de explosie: 45 minuten echt fanatiek blaffen.
Er was een punt waarbij ik dacht ‘houdt deze hond wel ooit op?’
Waarom eerst deze explosie van ongewenst gedrag?
Alle dieren herhalen gedrag dat hen iets oplevert. Mensen doen dat ook. Stel, je gaat pinnen. Je toetst je pincode in en drukt op de groene knop.
Er gebeurt niks (de automaat negeert je).
Wat doe je dan? Loop je gelijk weg, bel je meteen het servicenummer, of druk je nog een keer op de groene knop, iets harder dan daarvoor?
De meeste mensen drukken toch nog een keer op het knopje en inderdaad iets steviger dan de eerste keer. Dat is dus het bijten in je kleren of drie kwartier blaffen in het klein.
Hoe vaker het ongewenste gedrag iets heeft opgeleverd voor je hond, hoe heftiger, vaker, langer en harder hij ‘op het knopje zal drukken’ voordat hij er mee stopt.
Door deze ‘uitbarstingen’ is het negeren van ongewenst gedrag vaak een enorm moeilijke techniek voor de baas om in te zetten in trainingen.
Het is wel in veel situaties enorm effectief.
Wanneer kun je het gedrag echt niet negeren?
Ongewenst gedrag negeren kan absoluut niet als het gedrag een veiligheidsrisico inhoudt.
Veel te vaak roepen trainers ‘oh, dat moet je gewoon negeren, gaat vanzelf wel over’. Nee, dat gebeurt niet.
Waarom het vaak wordt geroepen, is omdat de trainer geen idee heeft hoe hij of zij het gedrag kan stoppen.
Soms is een trainer zelfs bang voor je hond en dan is ‘gaat vanzelf wel over’ een mooi zoethoudertje voor de baasjes.
Ongewenst gedrag negeren is dus lang niet altijd de oplossing om het gedrag te laten stoppen!
Wil jij meer weten over trainen en opvoeden? Neem dan een kijke bij onze LOCA trainingscursussen!
Veiligheidsrisico’s
Ongewenst gedrag negeren is geen optie als er sprake is van situaties die gevaarlijk kunnen zijn voor je hond, voor jou, of je omgeving.
Deze situaties kunnen bijvoorbeeld zijn;
- Je hond springt op tegen kwetsbare visite (je schoonmoeder van 85, of je kleinkind van 2)
- Op andere honden af rennen zonder af te remmen (herkenbaar?)
- Achter katten en/of kleinvee aan jagen
- Je hond jaagt achter auto’s, fietsers en brommers aan
- Wanneer je hond hapt of echt bijt naar mensen
- Bij sloopgedrag van kleding of meubilair, of andere spullen in huis vernielen
- Als je hond uitvalt naar andere dieren of mensen
En zo heb je dus een aardig beeld van gedrag dat niet weggaat door het te negeren. Sterker nog, deze gedragingen kunnen schade toebrengen aan je hond of aan derden en dat wil je natuurlijk niet.
Ongewenst gedrag negeren terwijl het gevaarlijk is voor de omgeving is niet alleen een verkeerde keuze in verband met training, het is ronduit a-sociaal. Voorkomen dus!
Zelfbelonend gedrag
Met zelfbelonend gedrag bedoelen we gedrag waarvoor je hond zichzelf kan belonen, dus de activiteit op zich is al belonend.
Ook als jij (of wie dan ook) er niet bij bent, of er geen extra beloning voor geeft. Hier zijn enkele voorbeelden van gedrag dat niet stopt door het te negeren omdat het zelfbelonend is, maar niet direct gevaarlijk is;
- Gaten graven in je tuin
- Je hond blaft of sloopt
- Wanneer je hond ‘verboden’ spullen pakt en er mee rond rent
- Als je hond voer ‘steelt’
Hoe ga je om met zelfbelonend gedrag?
Ongewenst gedrag negeren helpt meestal niet bij zelfbelonend gedrag.
Zelfbelonend gedrag is dus iets waarbij het prettige gevoel door de activiteit zelf wordt getriggerd.
Jagen (achter katten, auto’s, fietsen) geeft een enorme adrenaline-stoot. Honden zijn geboren om te jagen en ongeacht of ze nu wel of niet iets te pakken krijgen, zullen ze dat gedrag blijven herhalen. De grootste beloning is dus niet het moment van iets te kunnen pakken, maar het moment dat je hond de prooi bijna kan pakken. Daar zit de piek in de opwinding.
Deze vorm van ongewenst gedrag kun je dus niet negeren als je wilt dat het stopt.
Je hond wordt beloond door het jagen zelf, ongeacht of jij daar wel of geen aandacht aan schenkt.
Ongewenst gedrag voorkomen
Voorkomen is echt ontzettend belangrijk bij zelfbelonend gedrag. Als je het gedrag eerst laat plaatsvinden en daarna corrigeert, heeft je hond alsnog de ‘kick’ gevoeld. Dus als je je hond laat jagen en je geeft hem een tik als hij terug komt, dan zal hij de drang om te jagen nog net zo sterk in zich hebben.
Hij heeft geleerd dat jagen een kick geeft en terugkomen naar jou zeer doet.
Voorkomen is in deze situaties dus veel beter dan genezen (of het ongewenste gedrag negeren!)
Sluit je aan bij de gezelligste online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming
