Hondentaal, de spanningssignalen
Hondentaal kennen, dat is iets wat je eigenlijk verwacht van hondeneigenaren. Helaas is dit niet altijd het geval. En omdat de baas niet begrijpt wat zijn hond hem wil vertellen, brengt de baas zijn hond keer op keer in een situatie die de hond niet als prettig ervaart.
In deze blog brengen we een aantal spanningssignalen in beeld.
Gapen
Gapen is een spanningssignaal. Let er vooral op of je hond aan het einde van de gaap nog wat extra schudt met zijn kop. Het is belangrijk om altijd te kijken naar het totaalplaatje.
Wat zie je nog meer aan je hond? Is het maar eenmalig gapen, en zie je verder geen spanningssignalen bij je hond? Of piept je hond er ook bij? Loopt hij rusteloos heen en weer?
Tongelen
Tongelen is iets anders dan de hele bek aflikken. Met een tongel komt de tong snel uit de bek van je hond naar de neus, en weer terug. Het doel hiervan is om de neusspiegel te bevochtigen.
Zo kan je hond beter datgene ruiken dat de spanning veroorzaakt. Ook bek-likken kan een spanningssignaal zijn. Dus altijd goed nadenken of het dat is... of heeft je hond misschien gewoon net wat lekkers gegeten?
Snel stijf kwispelen
Een hoge, gespannen staart die snel heen en weer kwispelt, dat is geen teken van vriendelijkheid, maar van spanning. Het misverstand dat kwispelen altijd uit vriendelijkheid of speelsheid gebeurt, heeft al veel bijtwonden veroorzaakt.
Na een snelle, stijve kwispel kan ook een dikke, vette uitval plaatsvinden! Maar ook reuen die een teef proberen te versieren, laten een snelle, gespannen kwispel zien.
Oogwit laten zien
Een angstige blik waarbij je oogwit ziet, zegt dat er heel wat spanning in je hond aanwezig is. Uiteraard kun je ook oogwit zien als je hond gewoon op de grond ligt en naar jou opkijkt. Als het goed is, is zijn blik dan meer zacht en blij, dan angstig.
De haren omhoog
Er zijn eigenaren die hun hond bestraffen wanneer zijn haren op de rug en nek omhoog gaan. Niet doen! Dit is namelijk geen bewuste keuze, maar een autonome reactie, net zoals kippenvel bij mensen. Je hond kan er niets aan doen, en hij bedoelt er ook niets mee. Het zegt alleen dat hij spanning ervaart.
Hijgen
Hijgen met de bek open, vaak in combinatie met een gejaagde, onrustige blik, duidt ook op stress en spanning. Als je hond hijgt na een zware inspanning of wanneer het dik 25 graden is, dan is hijgen puur een reactie op de omgevings- of lichaamstemperatuur. Door stress stijgt de lichaamstemperatuur van je hond ook, en dat is waarom honden hijgen als ze stress ervaren.
De poot omhoog houden
Pootheffen, dus één voorpoot een beetje van de grond af houden, is een signaal van spanning. Het is een intentiebeweging van het in beweging komen, om te kunnen vluchten.
Het kan natuurlijk ook zijn dat je hond zijn poot omhoog doet omdat jij hem de oefening 'poot geven' hebt geleerd.
En... verwar dit niet met het voorstaan van jachthonden, waarbij ze met een opgeheven voorpoot het wild aanwijzen aan de jager.
Trillen
Trillen en bibberen is een teken van spanning en angst. De functie ervan is om de spieren gereed te hebben voor actie. Soms kan het puur gaan om spierspanning, omdat je hond klaar staat voor de inspanning. Dat getril zien we vaak bij werkhonden als ze bij de start van een parcours staan te wachten.
En je hond kan het natuurlijk ook gewoon koud hebben!
Piepen, huilen en blaffen
Piepen, huilen en blaffen (vooral blafjes met hoge toon) zijn ook tekenen van spanning. Huilen heeft als functie om de groep weer bij elkaar te krijgen. Dit zien we vaak bij honden die alleen gelaten worden terwijl ze niet alleen kunnen zijn.
Krabben
Krabben kan ook duiden op spanning. Vaak zien we dat een hond in een spannende situatie, waarin hij niet helemaal weet wat hij zou moeten doen, gaat krabben. Dit wordt ook overspronggedrag genoemd.
En natuurlijk kan een hond ook gewoon krabben omdat hij jeuk heeft. Kijk dus altijd naar het totaalplaatje van de situatie en de rest van zijn lichaamstaal!
Likken
Een voerbak schoon likken heeft natuurlijk niets met spanning te maken. Het likken van muren, vloeren, handen en de eigen poten wel. Behalve als je hond net een heerlijk bot heeft liggen kluiven dat tussen zijn poten klem werd gehouden.
Een likje over je wang of hand hoeft ook geen spanning te betekenen, tenzij het obsessief maar door blijft gaan...
Kwijlen
Kwijlen duidt wel op stress, en dit is vaak het zichtbare spanningssignaal bij honden die autorijden vreselijk vinden. Maar ook bij geluidsangst en andere stressvolle situaties zie je een toename in het kwijlen.
Een lekkere bak eten voor de neus van je hond houden, stimuleert uiteraard ook de speekselklieren, en dat heeft dan weer niets met spanning te maken.
Wegkijken
Wegkijken is conflict-vermijdend gedrag. Baasjes zien dit vaak als 'hij wil niet opletten', 'hij negeert mij gewoon, dat is onbeleefd', of 'zie je wel, hij is gewoon eigenzinnig'. Maar eigenlijk zegt je hond dat hij jou een beetje spannend vindt!
Elkaar aankijken is bij honden onderling namelijk wel spannend, jij moet je hond dus echt aanleren dat jou aankijken leuk is en iets oplevert.
Snuffelen
Ja daaaag, honden snuffelen toch bijna altijd?! Dat klopt, en dat moet ook kunnen. Zeker wanneer er interessante geuren zijn om te ontdekken, is het heel normaal (en gewenst) dat honden gaan snuffelen.
Spanningssnuffelen ziet er heel anders uit. Dat is ook conflict-vermijdend, zeg maar struisvogelpolitiek.
Tegen je aan leunen
Oftewel fysiek contact zoeken. Sommige honden leunen tegen je benen aan, anderen gaan tegen je op staan en een derde springt op schoot.
Je hond zoekt steun bij jou. En dat is heel mooi, want dat zegt dat je hond wel vertrouwen heeft in jou! Niet negeren of wegsturen dus, maar juist steun geven.
Rijgedrag
Heee... was dit niet dominantie? Of... iets met jongens en meisjes? Ja, dat kan ook, maar meestal is het rijgedrag dus een uiting van spanning.
Rijden op een kussen, een kleedje, een teddybeer, je been, je kinderen... Natuurlijk mag je het gedrag afbreken als het bij je kind of je been gebeurt. Maar ga het niet hardhandig corrigeren!
Bij sexueel rijgedrag (een erectie/zaadlozing) zet je je hond natuurlijk wel even apart om 'af te koelen'. Rijdt je pup wel eens op een speeltje om stress kwijt te raken... laten gaan.
Haaruitval
Opeens ziet je hond wit gespikkeld van de schilfers en liggen er mega veel losse haren... dat gebeurt bij spanning! Bij de dierenarts is dat vaak goed te zien. De hele behandeltafel zit binnen een minuut onder de haren.
Natuurlijk kan je hond ook veel haar verliezen wanneer hij in de rui-periode zit, maar waar wij het hier over hebben, is echt heel acuut.
Heen en weer drentelen
Zenuwachtig heen en weer trippelen, daar word je als baas ook echt nerveus van. Ik tenminste wel! Het heen en weer drentelen (ook wel ijsberen genoemd), is dus echt een teken van spanning.
Het enthousiast heen en weer huppelen als je de riem pakt om te gaan wandelen, is dus iets anders!
Bevriezen
Wanneer de spanning te hoog oploopt, heeft je hond drie opties: vechten, vluchten of bevriezen.
Met bevriezen gaat je hond 'uit'. Er zit geen beweging in zolang hij vluchten of vechten niet als betere optie kiest. Bij sommige trainingstechnieken wordt een hond dusdanig angstig gemaakt dat hij bevriest, dit wordt ook wel eens 'shut-down' genoemd. De trainer vertelt dan dat de hond rustig en kalm is, maar eigenlijk is deze hond dan dus bevroren van angst.
Wegkruipen/schuilen
Wegkruipen (onder een tafel, achter de bank, onder een struik) is voor sommige honden hun mechanisme om met angst om te gaan. Als jouw hond achter je benen gaat schuilen... steun hem dan. Zoekt hij veiligheid in een kast tijdens een onweersbui, laat hem liggen. Als dat voor hem op dat moment de meeste steun geeft, dan is dat zo.
De tanden laten zien
Wanneer een hond zijn tanden laat zien, wil hij eigenlijk ook ruzie voorkomen. Door zijn tanden te laten zien, zegt hij als het ware tegen de bedreiging 'ga weg, want ik heb deze wapens en als je mij ertoe gaat dwingen, moet ik ze gebruiken'.
Hoe meer tanden je ziet, hoe meer het richting angst gaat. Een hond die zijn mondhoeken echt naar voren duwt zodat je alleen de voortandjes en hoektanden ziet, is serieus!
Grommen
Grommen is ook een waarschuwing, je hond wil niet bijten, maar hij geeft met het grommen wel duidelijk aan dat je moet stoppen met waar je mee bezig bent.
Grommen kan met en zonder de tanden te ontbloten. Hoe lager de grom, hoe verstandiger het is om rustig afstand te nemen van je hond.
Happen/bijten
Als je hond dan geen andere mogelijkheid meer heeft omdat grommen en tanden ontbloten niet helpt, zou hij kunnen happen (dat is meestal óf in de lucht, óf met een lichte aanraking, óf echt bijten).
Bijten is meer gericht en veroorzaakt vaak wel schade. Van een gaatje in je kleding tot ernstige bijtwonden. Dat wil je dus liever niet!
Schudden
Na een stressvolle situatie gaan honden vaak schudden, net als wanneer hun vacht nat is, na het zwemmen bijvoorbeeld. Met deze beweging proberen ze letterlijk wat spanning van zich af te schudden.
Misschien heb je alle spanningssignalen (als ze heel subtiel waren) gemist, dit gebeurt vaak bij honden met veel haar... en opeens valt het je op dat je hond zich gaat uitschudden.
De plas/poep laten lopen
Dat de blaas en darmen leeg lopen, gebeurt ook bij een heleboel spanning. Het lichaam probeert alle overtollige ballast te lozen om sneller te kunnen vluchten.
De urine laten lopen, zegt ook tegen de tegenpartij dat de hond bang is voor diegene. Dat mensen dan soms nog bozer worden en zelfs hun hond met de neus in de plas duwen, is dus echt heel erg!
De anaalklieren legen
Het ziet er een beetje uit als druppels diarree, maar het stinkt twintig keer zo erg. Onder de staart, aan weerskanten van de anus, zitten anaalklieren.
Wanneer een hond echt in paniek raakt, spuit hij deze leeg. Een hond die in paniek is, haal je gewoon zo snel mogelijk uit de situatie.
Sluit je aan bij de gezelligste online hondenclubs waar je je echt thuis voelt
De Soulmates Club is dé perfecte plek om te starten als je een (nog) betere relatie wilt met je hond.
Ontdek hoe je die magische connectie met je hond krijgt waarna alles gewoon makkelijk gaat.
En natuurlijk vind je in de Soulmates Club veel gelijkgestemde baasjes om mee te connecten.
Dan hebben we nog de exclusieve LOCA Club (de deuren van deze Club gaan maar een paar keer per jaar open), dé plek die in het teken staat van fun, sport, spel en waar je nog veel meer kunt leren over honden. Waar je onbeperkt persoonlijke begeleiding krijgt bij problemen, vragen, en de opvoeding van je hond
Dit is de plek waar je ook wandel- en trainingsmaatjes kunt ontmoeten, regelmatig gratis webinars kunt volgen, challenges, workshops en nog veel meer!
Hulp nodig?
Loop je tegen een bepaald probleem aan bij je hond? Of zoek je een online cursus om meer plezier met je hond te hebben, de gehoorzaamheid te verbeteren, of om te sporten met je hond?
Wij hebben bij LOCA een ruime keuze aan online hondencursussen en de mogelijkheid om via Zoom 1-op-1 begeleiding te krijgen of individuele begeleiding in combinatie met een van onze gedragscursussen Bekijk ons cursusaanbod hier.
Deze blog delen?
We hebben deze blog geschreven om zoveel mogelijk kennis met hondenbezitters te delen.
We willen ervoor zorgen dat zoveel mogelijk honden de best mogelijke band met hun baas krijgen. Onze missie is het vergroten van het hondenwelzijn door het delen van kennis en om hondenbezitters met elkaar in contact te laten komen.
We vinden het daarom helemaal geweldig als je deze blog deelt via onderstaande knoppen.
Kopiëren en plakken van deze blog of delen ervan gebruiken mag niet zonder toestemming